Urlopowe ABC

Pracownicy etatowi mają do dyspozycji kilka rodzajów urlopów uzależnionych od stażu pracy oraz zaistniałej sytuacji. Wśród nich znajdują się urlopy płatne, takie jak urlop wypoczynkowy czy urlop macierzyński, jak również bezpłatne. Sprawdź, jakie rodzaje urlopów Ci przysługują.

Urlop wypoczynkowy

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest niezbywalne – nie można przekazać go innej osobie ani zrzec się go. Pracownik na początku każdego roku nabywa określoną pulę dni urlopu wypoczynkowego możliwych do wykorzystania. Zwykle na początku kariery jest to 20 dni. Wniosek o urlop wypoczynkowy możesz złożyć w formie pisemnej lub elektronicznie.

Sprawdź, jak obliczyć ile urlopu na pół etatu.

Od kiedy 26 dni urlopu?

Wraz z rosnącym stażem pracy zwiększa się wymiar przysługującego urlopu. Przez 26 dni mogą odpoczywać osoby, które łącznie przepracowały co najmniej 10 lat. W okresie tym uwzględnia się również odbytą edukację:

• szkołę średnią – dolicza się 4 lata,
• szkołę policealną – dolicza się 6 lat,
• szkołę wyższą (studia) – dolicza się 8 lat,
• szkołę zawodową – dolicza się okres nauki, jednak nie więcej niż 5 lat,
• szkołę zasadniczą lub równorzędną zawodową – dolicza się okres nauki, maksymalnie 3 lata.

Warto pamiętać, że okresy nauki się nie sumują. Osoba po studiach wlicza do stażu pracy 8 lat, a nie 12.

Sprawdź, jak obliczyć urlop, kiedy praca zaczyna się w trakcie miesiąca.

Świadczenia urlopowe

Pracownik ma prawo do otrzymania świadczenia urlopowego z tytułu wykorzystania urlopu wypoczynkowego. Pracodawca wypłaca odpowiednią sumę świadczenia na podstawie wykorzystanego wymiaru urlopu – musi być to nieprzerwanie 14 dni kalendarzowych raz w roku.

Świadczenie urlopowe jest przyznawane pracownikom miejsc, w których nie funkcjonuje Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Pracodawca nie musi wypłacać świadczenia, jeśli zawrze taką informację w układzie zbiorowym pracy do 31 stycznia.

Urlop na żądanie

Częścią przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego jest urlop na żądanie. Można z niego skorzystać 4 razy w ciągu roku, niezależnie czy ma się do dyspozycji łącznie 20, czy 26 dni urlopu. Jego istotą jest to, że chęć skorzystania z niego można zgłosić pracodawcy nawet na moment przed planowaną porą rozpoczęcia pracy w danym dniu.

Urlop macierzyński

Prawo do urlopu macierzyńskiego mają kobiety, które urodziły dziecko w czasie zatrudnienia. Służy on zarówno do zaopiekowania się pociechą, jak i odzyskania sił po porodzie. Podczas przebywania na tym urlopie pracownica otrzymuje pełne wynagrodzenie. Dodatkowo jest ona objęta ochroną zatrudnienia, tzn. pracodawca nie może wypowiedzieć jej umowy o pracę. Czas trwania urlopu macierzyńskiego jest różny, w zależności od liczby urodzonych dzieci podczas jednego porodu. Wynosi on:

• 20 tygodni przy jednym dziecku,
• 31 tygodni przy dwójce dzieci,
• 33 tygodnie przy trójce dzieci,
• 35 tygodni przy czwórce dzieci,
• 37 tygodni przy pięciorgu lub więcej dzieci.

Kobieta może wrócić do pracy przed upływem urlopu, a opiekę nad dzieckiem może przejąć jego ojciec.

Urlop ojcowski

Urlop ojcowski przysługuje ojcom dzieci do 24 miesiąca życia (lub po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu pracy 12 miesięcy). Wymiar urlopu wynosi 14 dni (10 dni roboczych) i można skorzystać z niego po tygodniu w oddzielnych terminach.

Urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy trwać maksymalnie do 36 miesięcy, nie dłużej niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Ograniczenie wieku dziecka jest przesunięte do 18 r.ż., jeżeli jest ono dotknięte niepełnosprawnością. Złożyć wniosek o urlop wychowawczy można w każdej chwili, a pracodawca nie może go odrzucić. Warto też pamiętać, że wspomniany urlop jest bezpłatny, można jednak pobierać zasiłek wychowawczy.

Urlop okolicznościowy

Ważne wydarzenia w życiu nieraz wymagają starannego przygotowania, a także wyciszenia i refleksji. Stąd też w przepisach prawa przewidziano specjalne urlopy okolicznościowe. Przysługują one w przypadku:

• ślubu (własnego), urodzenia się dziecka, śmierci lub pogrzebu najbliższych – małżonka, dziecka, rodzica, ojczyma lub macochy (2 dni urlopu),
• potrzeby opieki nad dzieckiem poniżej 14 r. ż., po uprzednim poinformowaniu w zakładzie pracy (2 dni urlopu),
• ślubu dziecka, śmierci lub pogrzebu rodzeństwa, teściowej bądź teścia, babci, dziadka oraz jakiejkolwiek osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego opieką (1 dzień).

Co ważne, urlop okolicznościowy nie przechodzi na kolejny rok.

Urlop opiekuńczy

W tym roku dochodzi nowy rodzaj urlopu – urlop opiekuńczy. Będą go mogły wykorzystać osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Jego wymiar wynosi 5 dni. Można z niego skorzystać w sytuacji potrzeby zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia:

• osobie będącej członkiem rodziny,
• osobie zamieszkującej to samo gospodarstwo domowe.

Co ważne, urlop ten będzie bezpłatny.

Urlop rodzicielski

Rodzicom dzieci przysługuje również urlop rodzicielski. Po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu pracy jego wymiar wyniesie:

• 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka,
• 43 tygodnie w przypadku porodu mnogiego.

Każdy z rodziców będzie mógł skorzystać z 9 tygodni urlopu, których nie można przenieść na drugą osobę.

Planujesz urlop? Złóż wniosek urlopowy online

Wniosek urlopowy najwygodniej złożyć online. Dzięki funkcji elektronicznych wniosków urlopowych w Kadromierzu będziesz w stanie zaplanować swoją nieobecność. Z naszą aplikacją złożysz wniosek nie tylko o urlop wypoczynkowy, ale także o macierzyński, okolicznościowy, bezpłatny oraz inne nieobecności.