Urlop okolicznościowy – co musisz wiedzieć?

W życiu każdego człowieka pojawiają się czasem sytuacje wymagające specjalnych przygotowań, związane z ważnymi wydarzeniami rodzinnymi – zarówno radosnymi, jak i smutnymi. Z tego względu w przepisach przewidziano urlop okolicznościowy. Kiedy przysługuje i jak złożyć wniosek o jego przyznanie?

Czym jest urlop okolicznościowy?

Jak sama nazwa wskazuje urlop okolicznościowy to dni wolne, o które pracownik może ubiegać się w przypadku zajścia niespodziewanych zdarzeń losowych. Można więc wnioskować o niego w przypadku narodzin, ślubu pracownika czy jego dziecka (cywilnego lub konkordatowego), a także śmierci i pogrzebu bliskiej osoby.

Reguły dotyczące tego, komu i w jakiej sytuacji przysługuje urlop okolicznościowy, są określane przez przepisy polskiego prawa, zawarte w Kodeksie pracy oraz rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy, oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

Kto może ubiegać się o urlop okolicznościowy?

Płatny urlop okolicznościowy przysługuje każdemu pracownikowi, który jest zatrudniony z tytułu umowy o pracę. Pracodawca nie ma prawa odmówić urlopu okolicznościowego w poniżej wymienionych sytuacjach.

Zdarzenia losowe, które warunkują pozytywne rozpatrzenie wniosku o urlop okolicznościowy, muszą dotyczyć najbliższej rodziny, czyli: małżonka pracownika, jego dziecka, ojca, matki, ojczyma, macochy, siostry, brata, teściowej, teścia, babci, dziadka czy innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

W przypadku wydarzeń dotyczących dalszych krewnych pracownik ma możliwość ubiegania się wyłącznie o urlop wypoczynkowy lub urlop na żądanie.

Sprawdź, jak obliczyć urlop wypoczynkowy, kiedy zaczyna się w trakcie miesiąca.

Wymiar urlopu okolicznościowego

Tego typu urlop może zostać udzielony w wymiarze 1 lub 2 dni – w zależności od sytuacji będącej podstawą jego udzielenia.

Pracodawca zobowiązany jest zwolnić od pracy pracownika w wymiarze 2 dni z tytułu:

• własnego ślubu,
• urodzenia się dziecka,
• śmierci oraz pogrzebu małżonka pracownika, dziecka, rodzica, ojczyma oraz macochy.

Jeden dzień wolnego w ramach urlopu okolicznościowego przysługiwać będzie z kolei z tytułu:

• ślubu dziecka pracownika,
• zgonu oraz pogrzebu siostry lub brata, teściowej, teścia, babci lub dziadka, a także innych osób, pozostających na utrzymaniu danego pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Czy urlop okolicznościowy jest płatny?

Tak, za czas przebywania na urlopie okolicznościowym pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia, jak w przypadku urlopu wypoczynkowego – zarówno jego zasadniczej części, jak i zmiennych.

Sprawdź nasz urlopowe ABC.

Urlop okolicznościowy – kiedy może zostać unieważniony?

Przepisy prawne nie wskazują konkretnego zakresu czasowego na wykorzystanie urlopu okolicznościowego. Jednak, jeśli o urlop wnioskuje się w związku z danym wydarzeniem (np. ślubem), to przyznane dni wolne powinno się przeznaczyć np. na organizację ceremonii ślubnej i wesela. W innym wypadku pracodawca może zakwestionować wniosek o urlop, jeżeli wolne miałoby przypadać np. 2 miesiące po ślubie.

Na żądanie pracodawcy pracownik jest obowiązany okazać dokument stanowiący podstawę do przyznania dni wolnych. Będzie to np. odpis aktu urodzenia, aktu zgonu lub aktu małżeństwa – odpowiednio do wnioskowanej przyczyny urlopu. Jeżeli pracownik nie będzie w stanie udokumentować zaistnienia takiego zdarzenia, dni wolne nie zostaną przyznane.

Urlop okolicznościowy a urlop wypoczynkowy

Wykorzystanie urlopu okolicznościowego nie wyczerpuje puli dni wolnych przysługujących pracownikowi w ramach 20- lub 26-dniowego wymiaru urlopu wypoczynkowego. Z urlopu okolicznościowego może więc bez przeszkód skorzystać osoba, która w danym roku wykorzystała już wszystkie dni wolne, a aktualnie potrzebuje czasu ze względu na narodziny dziecka czy śmierć bliskiej osoby.

W jaki sposób udzielany jest urlop okolicznościowy?

Oprócz tego, ile urlopu okolicznościowego przysługuje w danej sytuacji, warto pamiętać też o samym trybie przyznawania wolnego. By je wykorzystać, potrzebny jest wniosek pracownika – pracodawca nie może jednostronnie zadecydować o przyznaniu urlopu okolicznościowego, jeżeli nie otrzyma wniosku.

W sytuacjach nagłych istotne będzie szybkie złożenie wniosku o urlop – w wypadku narodzin dziecka czy zgonu i pogrzebu małżonka pracownika pojawienie się w pracy może nie być możliwe. W tej sytuacji możesz skorzystać z funkcji elektronicznych wniosków urlopowych, którą oferują programy takie jak Kadromierz. Aplikacja umożliwi szybkie załatwienie formalności, dzięki czemu wykorzystasz urlop okolicznościowy bez przeszkód.