Czterobrygadowy system pracy – na czym polega?

System czterobrygadowy, czyli tak zwana czterobrygadówka, to nic innego jak system pracy w ruchu ciągłym. Jest stosowany w zakładach pracy, w których praca nie może zostać przerwana ze względu na produkcję czy warunki technologiczne. Sprawdź, jak wygląda w praktyce model zmianowy oparty o 4 brygady.

Czterobrygadowy system pracy zmianowej – na czym polega?

W zakładzie pracy, w którym funkcjonuje system czterobrygadowy, zatrudnieni są podzieleni na 4 brygady – każda z nich ma swój. Pracownicy zaczynają pracę o różnych porach. Przykładowy harmonogram pracy obejmuje:

• zmianę poranną – np. od 6:00 – 14:00,
• zmianę popołudniową – np. 14:00 – 20:00,
• zmianę nocną – np. 22:00 – 6:00.

Rozkład czasu pracy obejmuje 3 grupy, które wymieniają się na danym stanowisku pracy w ciągu doby, podczas gdy 4 z nich w tym czasie odpoczywa w ramach dni wolnych. Po kilku dniach takiej formuły pracy i odpoczynku następują zmiany.

Do 2003 roku w Kodeksie pracy istniało pojęcie czterobrygadówki. Dziś zastosowanie mają przepisy z art. 138 § 1 KP dotyczące pracy w ruchu ciągłym. 

4-brygadowy system pracy a 4-zmianowy system czasu pracy

Wiele osób myli oba pojęcia, podczas gdy czterobrygadowy system pracy to zupełnie co innego niż system czterozmianowy. W przypadku tego pierwszego jest to praca wykonywana w sposób ciągły – na 3 zmiany, a nie jak w przypadku 4-zmianowego systemu pracy na 4. W przypadku czterobrygadowego systemu pracy pracownicy wymieniają się pracą z innymi, a w tym drugim systemie, zmiany różnych pracowników mogą się na siebie nakładać.

Warto wiedzieć również, że w czterobrygadowym systemie pracy zawsze jest ta sama liczba pracowników, a w zmianowym może się ona różnić w zależności od zapotrzebowania. W pierwszym systemie, godziny pracy są stałe – tak, jak w tabeli powyżej. System 4-zmianowy może mieć zupełnie inne godziny rozpoczęcia i zakończenia zmiany.

Sprawdź, ile powinna wynosić przerwa między zmianami.

Kiedy możliwe jest stosowanie systemu czterobrygadowego?

Stosowanie czterobrygadowego systemu czasu pracy jest możliwe w przypadku prac, które ze względu na swój charakter nie mogą zostać wstrzymane. W przypadku tego systemu pracy chodzi o ciągły nadzór maszyn lub procesów produkcyjnych, który nie może zostać przerwany.

System czterobrygadowy został opisany w art. 148 Kodeksu pracy. §1 jasno określa, kiedy możliwe jest wprowadzenie czterobrygadówki do zakładu pracy:

Przy pracach, które ze względu na technologię produkcji nie mogą być wstrzymane (praca w ruchu ciągłym), może być stosowany system czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 tygodni, a jednego dnia w niektórych tygodniach w tym okresie dobowy wymiar czasu pracy może być przedłużony do 12 godzin. Za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę w dniu wykonywania pracy w przedłużonym wymiarze czasu pracy pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 1511 § 1 pkt 1.

Czterobrygadowy system pracy a praca w niedzielę i święta

Przeciętne normy czasu pracy obowiązują jak w podstawowym systemie czasu pracy i wynoszą 8 godzin dziennie, w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy pracownika, 40 godzin tygodniowo. Niedziele i święta mogą być dla pracowników dniami pracy w ruchu ciągłym. Aby zaplanować harmonogram pracy z zachowaniem norm odpoczynku, musisz udzielić pracownikom odpowiednią liczbę dni wolnych od pracy w terminie sześciu dni poprzedzających lub następujących po pracującej niedzieli w przyjętym okresie rozliczeniowym. W tym systemie wynosi on maksymalnie cztery tygodnie. Pracownik może być zobowiązany do pracy przez 172 godziny, czyli:

(4 × 40 godz.) + 12 godz. = 172 godz.

Z tytułu przekroczenia czasu pracy o 12 godzin przysługuje wynagrodzenie jak za każdą godzinę pracy nadliczbowej.

Dowiedz się więcej o okresie rozliczeniowym.

Wynagrodzenie w systemie zmianowym

Pracownikom zmianowym, tak jak w każdym systemie czasu pracy, przysługuje prawo do co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wiele firm praktykujących ten rodzaj pracy oferuje pracownikom dodatek do wynagrodzenia. Pracodawca nie jest jednak do tego zobowiązany. Ma to służyć raczej jako rekompensata za pracę przy tak nieregularnym systemie organizacji czasu pracy.

Tam, gdzie nie wypłaca się dodatku do pensji, osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2024 roku wynosi 4242 zł brutto, a od lipca 2024 roku – 4300 zł brutto.

Zaplanuj pracę razem z Kadromierzem

Układając harmonogram pracy dla pracownika, musisz pamiętać o ogólnym wymiarze czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym oraz zachować normy narzucone przez Kodeks pracy. Przy dużej liczbie pracowników ręcznie ułożone harmonogramy czasu pracy mogą zawierać wiele błędów i nieścisłości. Aby tego uniknąć, postaw na sprawdzone rozwiązanie. Kadromierz eliminuje ten problem i automatyzuje prace związaną z tworzeniem grafiku oraz weryfikuje zgodność z Kodeksem pracy. Nasza aplikacja pozwala również na rejestrację czasu pracy czy tworzenie ewidencji.

Przekonaj się, że planowanie czasu pracy nie musi być skomplikowane i załóż darmowe konto.