Praca w niedziele – kiedy jest możliwa?
Przeczytaj w: 3 minuty
ostatnia aktualizacja: 17/07/2024
Dla większości pracowników niedziele i święta stanowią czas odpoczynku od codziennych obowiązków zawodowych. W niektórych sytuacjach zdarza się jednak tak, że dla sprawnego funkcjonowania firmy podejmowanie aktywności zawodowej staje się niezbędne również w drugi dzień weekendu. Kiedy taka sytuacja ma miejsce i jak radzić sobie z nią z perspektywy pracodawcy?
Sprawdź, co znajdziesz w artykule:
Praca w niedzielę. Co na to Kodeks pracy?
Zasady dotyczące organizacji czasu pracy osób zatrudnionych w firmie są regulowane przez Kodeks pracy. To właśnie tam przedsiębiorca znajdzie informacje na temat norm, jakich musi przestrzegać w trakcie tworzenia grafiku dla swojego personelu. Według obowiązujących przepisów dniami wolnymi od pracy ustanowione zostały niedziele oraz święta – czyli dni ustawowo wolne.
Należą do nich kolejno: Nowy Rok (1 stycznia), Święto Trzech Króli (6 stycznia), Święta Wielkanocne, Święto Pracy (1 maja), Święto Konstytucji Trzeciego Maja (3 maja), Zielone Świątki, Boże Ciało, Wniebowzięcie NMP (15 sierpnia), Wszystkich Świętych (1 listopada), Święto Niepodległości (11 listopada) oraz Święta Bożego Narodzenia (25-26 grudnia). Niemniej jednak zgodnie z artykułem 151 (10) Kodeksu pracy istnieją wyjątki, kiedy to pracownik może pójść do pracy także w niedzielę. W jakiej sytuacji mamy z tym do czynienia? Sprawdź!
Praca w niedzielę – kiedy jest dozwolona?
Według zapisów z Kodeksu pracy podejmowanie czynności zawodowych w niedzielę jest dopuszczalne:
- kiedy nastąpi konieczność prowadzenia akcji ratowniczej, mającej na celu ochronę życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia oraz usunięcia awarii,
- w systemie pracy w ruchu ciągłym,
- przy wykonywaniu niezbędnych remontów,
- w transporcie i w komunikacji,
- w zakładowych strażach pożarnych oraz służbach ratowniczych,
- przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
- w rolnictwie i hodowli,
- przy pracach, których wykonywanie jest konieczne ze względu na użyteczność społeczną czy bieżące potrzeby ludności (np. gastronomia czy służba zdrowia),
- w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie weekendowym.
Każdy przedsiębiorca powinien pamiętać, że powyższe zapisy stanowią wyłącznie wyjątek od odgórnie przyjętej normy prawnej. Dlatego też zlecenie wykonywania pracy w niedzielę, jeżeli żadna z przesłanek nie zostanie spełniona, jest niezgodne z obowiązującym prawem Kodeksu pracy. W takiej sytuacji pracodawca narusza zasady dotyczące czasu pracy swojego zespołu, przez co musi liczyć się z konsekwencjami prawnymi.
Ile wynosi dodatek za pracę w niedzielę?
Praca w niedzielę często jest uznawana za pracę ponad normę. Tak jak i w przypadku powszechnie znanych nadgodzin występuje bowiem obowiązek zrekompensowania pracownikowi podejmowanych czynności zawodowych wtedy, kiedy normalnie by tego nie robił. Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na ten temat, koniecznie zajrzyj do naszego artykułu!
W każdym z powyżej wymienionych przypadków, które usprawiedliwiają pracę w niedzielę, pracownik może liczyć na rekompensatę lub odpowiednie wynagrodzenie za podejmowane czynności. Mówi o tym artykuł 151 (11) Kodeksu pracy, w którym to zawarta jest informacja, iż osobie pracującej w drugi dzień weekendu przysługuje możliwość odebrania dnia wolnego w okresie do 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po pracującej niedzieli.
Co więcej, przepracowany okres wcale nie musi wynosić 8 standardowych godzin – dzień wolny przysługuje również w sytuacji, w której pracownik przyszedł do pracy nawet na jedną godzinę. Istotne jest bowiem, aby wykonywane czynności zawodowe odbywały się między 6:00 w niedzielę (lub święto), a 6:00 dnia następnego. Jeżeli nie występuje możliwość odebrania dnia wolnego za przepracowaną niedzielę, rekompensata dla pracownika powinna przyjąć formę dodatku do miesięcznego wynagrodzenia. Zgodnie z przepisami obowiązuje ono za każdą przepracowaną godzinę, wynosząc 100 procent z normalnego wynagrodzenia godzinowego.
Sprawdź, co powinieneś wiedzieć o pracy w sobotę.
Zarządzanie personelem a praca w niedzielę
Zarządzanie firmą, której działanie jest ściśle uzależnione od systematycznego wykonywania zadań, to wyzwanie dla wielu przedsiębiorców – w końcu są oni zobowiązani zaplanować tygodniowy lub miesięczny grafik tak, by odpowiadał normom prawnym oraz indywidualnym potrzebom pracowników. W przypadku prowadzenia biznesu z branży gastronomicznej, transportowej czy komunikacyjnej niezwykle istotna jest więc bardzo dobra organizacja.
Każdą decyzję, podejmowaną względem zespołu pracowników, warto jednak przedyskutować z całym personelem – szczególnie gdy w grę wchodzi konieczność wpisywania do grafiku pracujących niedziel. Być może są wśród personelu osoby, które preferują pracę właśnie w te dni (np. studenci dzienni, którzy dzięki temu dorabiają sobie do miesięcznego budżetu). Dzięki temu uda się uniknąć konfliktów wśród swoich pracowników, zachowując dobre relacje z podwładnymi.
Nieco inaczej prezentuje się sytuacja w branży handlowej. Wprowadzony w marcu 2018 roku zakaz handlu w niedziele niehandlowe sprawia, że sektor ten znacznie ograniczył godziny swojego funkcjonowania w weekendy. Jeżeli więc jesteś właścicielem sklepu, pamiętaj, że w dalszym ciągu ciąży na Tobie obowiązek ograniczenia sprzedaży w niektóre niedziele miesiąca.
Sprawdź informacje na temat prawa dotyczącego obowiązkowo wolnej niedzieli raz na 4 tygodnie.
Zaplanuj swój grafik z Kadromierzem!
Poszukujesz sprawdzonych rozwiązań, które przemienią skomplikowany proces zarządzania personelem w przyjemne i łatwe zadanie? Z pewnością zainteresuje Cię internetowe narzędzie Kadromierz, które pozwala ewidencjonować, rejestrować oraz organizować czas pracy w firmie. Jedną z głównych funkcji jest także tworzenie grafiku online, który w łatwy sposób można edytować i rozsyłać zatrudnionym.
Co więcej, automatycznie przestrzega on wszelkich zasad, związanych z obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy – również w przypadku pracy w niedziele i święta! Dzięki temu możesz mieć pewność, że wszystko w Twojej firmie odbywa się zgodnie z prawem!