Czy można mieć dwie umowy o pracę?

Polskie prawo umożliwia nawiązanie więcej niż jednego stosunku pracy. Praca na dwóch etatach może zostać rozpoczęta z tym samym pracodawcą. Dodatkowego zatrudnienia można też poszukać w innym miejscu pracy. W Kodeksie pracy nie ma określonej maksymalnej liczby umów, które można zawrzeć jednocześnie. Jednak z punktu widzenia prawa, jeśli pracownik chce łączyć pracę u dotychczasowego pracodawcy z rozpoczęciem dodatkowego etatu, musi zapewnić sobie czas na regenerację sił i stosować odpowiednie przerwy. Sprawdź, jak wygląda praca na dwa etaty i jak kształtują się kwestie związane ze składkami ZUS czy urlopem.

Dwie umowy o pracę u jednego pracodawcy

Pracownik może wykonywać pracę na podstawie dwóch umów o pracę u jednego pracodawcy wyłącznie wtedy, gdy zakres i rodzaj wykonywanej pracy różni się od siebie. W przeciwnym przypadku mamy do czynienia z pracą w godzinach nadliczbowych. Pracodawca nie może zatem uniknąć płacenia dodatku za pracę w nadgodzinach pod pretekstem podpisania kolejnej umowy o pracę.

W przypadku dwóch umów o pracę u jednego pracodawcy należy pamiętać, aby odpoczynek dobowy i tygodniowy, przerwy w pracy czy inne wytyczne Kodeksu pracy zostały zachowane. Wykonywanie obowiązków z zakresu jednej i drugiej umowy w tym samym czasie jest możliwe.

Sprawdź, jak zaplanować grafik pracy zgodny z Kodeksem pracy.

Dwie umowy o pracę u dwóch różnych pracodawców

Kodeks pracy zezwala na pracę u dwóch różnych pracodawców nawet na dwa pełne etaty. W tym zakresie nie ma prawnych ograniczeń. Pracownik nie ma obowiązku informowania przełożonych o podpisaniu drugiej umowy o pracę. Ograniczeniem może być jedynie wcześniejsze podpisanie umowy o zakazie konkurencji. Wówczas, zgodnie z taką klauzulą, zatrudniony nie może rozpocząć pracy w tej samej lub podobnej branży w tym samym czasie.

Czy pracodawca może zabronić pracownikowi pracy u innego pracodawcy?

Od dnia 1 sierpnia 2022 r. Kodeks pracy uległ zmianie o dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20.6.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE L 186 z 11.7.2019, str. 105, dalej: dyrektywa 2019/1152/UE). Jedną z głównych zmian było zagwarantowanie pracownikom możliwości pracy u kilku różnych pracodawców. Oznacza to, że pracodawca od tego czasu nie może zabronić innej działalności zarobkowej bądź traktować zatrudnionego niekorzystnie z tego względu.

Zmiany nie uwzględniają jednak uchylenia od zakazu konkurencji. Zatem, jeśli pracownik podpisze umowę lojalnościową, nadal nie będzie mógł rozpocząć pracy w podobnej lub tej samej branży.

Praca na dwa etaty w przypadku kierowców

Mimo że przepisy nie zabraniają pracownikowi pracy na dwa etaty, sprawa nieco komplikuje się w przypadku zawodowych kierowców. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców nakłada na zatrudnionego pewne ograniczenia. Zgodnie z art. 24 pracodawca jest zobowiązany uzyskać od kierowcy oświadczenie na piśmie:

• wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy,
• o przeciętnej tygodniowej liczbie godzin wykonywanych przewozów drogowych lub innych czynności, na innej podstawie niż stosunek pracy, albo o ich niewykonywaniu.

Zgodnie z przepisami zawodowi kierowcy nie mogą przekroczyć ustawowego limitu godzin pracy nawet w sytuacji zatrudnienia u dwóch innych pracodawców.

Sprawdź, jak zarządzać czasem pracy w firmie transportowej.

Urlop w przypadku dwóch pracodawców

W przypadku pracy na dwa etaty pracownik ma prawo do urlopu u każdego pracodawcy niezależnie od siebie. Oznacza to, że ma pełną pulę urlopów zarówno na jednym etacie, jak i na drugim. Ustalając wymiar urlopu w przypadku obu umów, należy pamiętać m.in. o wymiarze i okresie zatrudnienia, a także o stażu pracy.

Tak jak w przypadku każdej umowy o pracę, pracownikowi przysługuje urlop macierzyński, rodzicielski, okolicznościowy, itd.

Przykład

Pan Adam pracuje na podstawie dwóch umów u dwóch pracodawców. Z racji tego, że u jednego z pracodawców pracuje na pełen etat, a jego staż pracy wynosi ponad 10 lat, przysługuje mu 26 dni płatnego urlopu wypoczynkowego u tego pracodawcy. Natomiast w przypadku dodatkowej pracy w innym miejscu jego wymiar pracy wynosi 1/2 etatu, zatem u tego pracodawcy przysługuje mu 13 dni płatnego urlopu.

Rodzaje urlopów – sprawdź, jakie urlopy Ci przysługują!

Dwie umowy o pracę a zwolnienie lekarskie

W sytuacji korzystania ze zwolnienia lekarskiego przez osobę zatrudnioną na dwa etaty, pracownik zobowiązany jest do dostarczenia dokumentu do obu pracodawców. Wówczas jego zwolnienie obejmuje obie firmy. Nie ma możliwości wykonywania obowiązków zawodowych u jednego pracodawcy podczas przebywania na L4 w drugiej firmie. Takie działanie jest niezgodne z prawem i skutkuje odebraniem prawa do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku. 

Składki ZUS w przypadku dwóch umów o pracę

Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę musi być zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Niezależnie od tego, czy praca na dwa etaty jest wykonywana u tego samego pracodawcy, czy umowa została zawarta z innym pracodawcą, składki ZUS należy odprowadzić w obu przypadkach. Dlatego też z obu tytułów pracownik zgłaszany do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.