Urlop macierzyński 2022 – komu przysługuje, ile trwa

Urlop macierzyński jest udzielany matkom po urodzeniu dziecka, by mogły one odzyskać siły oraz zająć się pociechą. W niektórych sytuacjach można z niego skorzystać także przed porodem lub odstąpić jego część ojcu dziecka. Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na ten temat.

Ile trwa urlop macierzyński?

Długość tego urlopu jest uzależniona od liczby urodzonych dzieci i wynosi:

• 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
• 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
• 33 tygodnie – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
• 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
• 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Jest on udzielany także osobom, które zaadoptowały lub przysposobiły dziecko i wtedy nazywa się go urlopem na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Korzystanie z urlopu można rozpocząć już przed planowaną datą porodu – w tym okresie pracownicy przysługuje jednak nie więcej niż 6 tygodni wolnego. Planując powiększenie rodziny, warto pamiętać o tym, komu przysługuje urlop macierzyński. Uprawnienia do niego posiadają jedynie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Inaczej jest w przypadku zasiłku macierzyńskiego, o którym piszemy w jednym z kolejnych akapitów.

Sprawdź, jakie jeszcze uprawnienia ma rodzic.

Ile urlopu macierzyńskiego można odstąpić ojcu dziecka?

Obowiązkowo kobieta musi wykorzystać 14 tygodni urlopu. Następnie pozostałą część może przekazać ojcu dziecka, pod warunkiem że jest on objęty stosownym ubezpieczeniem społecznym. Wówczas to on sprawuje opiekę nad dzieckiem, a matka wraca do pracy. W przypadku takiego urlopu nazywamy go potocznie urlopem tacierzyńskim.

Wniosek w tej sprawie należy przedłożyć pracodawcy najpóźniej na 7 dni przed planowaną datą powrotu do pracy. W Kadromierzu możesz to zrobić to online za pomocą elektronicznych wniosków urlopowych.

Urlop macierzyński a hospitalizacja

Jeśli dziecko wymaga opieki szpitalnej, pracownica po upływie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego może go przerwać, a pozostałą część urlopu macierzyńskiego odebrać po wyjściu przez dziecko ze szpitala.

Sytuacja wygląda podobnie w przypadku hospitalizacji matki. Wówczas pozostała część niewykorzystanego urlopu macierzyńskiego musi przejść na ojca wychowującego dziecko lub innego członka najbliżej rodziny.

Urlop macierzyński w przypadku śmierci dziecka lub matki

Jeśli dziecko urodzi się martwe lub jego zgon nastąpi przed upływem 8 tygodnia życia, pracownicy przysługuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez okres 8 tygodni po porodzie (nie krócej niż przez 7 dni od dnia zgonu dziecka).

W przypadku śmierci dziecka po upływie 8 tygodni życia pracownica ma prawo do urlopu macierzyńskiego przez 7 dni od zgonu dziecka.

W sytuacji, gdy matka umrze w trakcie urlopu macierzyńskiego lub w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu, prawo do części niewykorzystanego urlopu przypada ojcu dziecka lub innemu członkowi bliskiej rodziny. Aby skorzystać z urlopu, ojciec dziecka lub inny członek rodziny powinien złożyć wniosek, który pracodawca jest w stanie uwzględnić.

Zasiłek podczas urlopu macierzyńskiego

Wiedząc już o tym, ile trwa urlop macierzyński, warto zainteresować się także wysokością przysługujących matkom świadczeń. Uprawnienia do otrzymania zasiłku macierzyńskiego posiadają m.in. osoby:

• zatrudnione na podstawie umowy o pracę,
• prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą,
• pracujące na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej lub o świadczenie usług,
• zrzeszone w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych.

Niezbędnym warunkiem jest bycie objętym ubezpieczeniem chorobowym (obowiązkowym lub dobrowolnym). W okresie urlopu macierzyńskiego, ojcowskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, zasiłek macierzyński wynosi 100 % podstawy wymiaru przez pierwsze 6 tygodni. W późniejszym okresie – kwota ta ulega zmianie do 60 % podstawy wymiaru.

Jeśli pracownic złoży w ciągu 21 dni od porodu wniosek w formie pisemnej o udzielenie po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego, wówczas zasiłek za cały okres obu urlopów wyniesie 80% podstawy.

Warto poza tym pamiętać, że zasiłek macierzyński może otrzymać tylko jedno z rodziców – matka lub ojciec. Świadczenie to nie ulega podwojeniu.

Zasiłek macierzyński – zmiany w 2022 roku

Z początkiem sierpnia mają wejść w życie dwie dyrektywy, które spowodują zmiany w Kodeksie pracy. Największe zmiany dotyczą uprawnień rodzicielskich. Zostały przygotowane tak, aby wyrównać szanse kobiet i mężczyzn zarówno na rynku pracy, jak i w opiece nad dzieckiem.

Zgodnie z planowanymi zmianami zasiłek za cały okres trwania urlopu wyniesie 70% podstawy wymiaru. Możliwe jest zwiększenie tej kwoty do 81,5 % wymiary, jeśli pracownica złoży wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego w terminie nie później niż 21 dni po porodzie.