Sprawdź, jak możesz rozliczać zatrudnianie cudzoziemców w 2022 roku

Nie da się ukryć, że zatrudnianie cudzoziemców jest znacznie trudniejsze niż przyjmowanie do pracy osób posiadających polskie obywatelstwo. Oprócz formalności związanych z umową niezbędne jest bowiem, by zatrudniany posiadał odpowiednie dokumenty potwierdzające m.in. uprawnienia do wykonywania pracy i zezwolenie na pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W styczniu 2022 r. przepisy dotyczące wykonywania pracy przez cudzoziemca uległy zmianie wraz z wejściem ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Jak zatrudniać cudzoziemców w 2022 roku?

Zatrudnianie cudzoziemców z UE

W przypadku nawiązywania współpracy z cudzoziemcem jednym z głównych aspektów determinujących przebieg procesu zatrudnienia jest jego narodowość. Najmniej komplikacji występuje podczas zatrudniania osoby pochodzącej z kraju Unii Europejskiej. Jeśli natomiast podchodzi ona z innego państwa niż państwo członkowskie, mogą wystąpić problemy z uzyskaniem zezwolenia na pracę w Polsce. Jednak w każdej z powyższych sytuacji obowiązuje szereg przepisów prawnych, których muszą przestrzegać obydwie strony.

Podczas zatrudniania osoby pochodzącej z terenów Unii Europejskiej większość ograniczeń z tytułu podejmowania pracy jest niwelowana poprzez wewnątrzwspólnotowe akty prawne. Pracownik pochodzący z któregoś z państw członkowskich powinien być traktowany tak samo, jak obywatel Polski – odnosi się to zarówno do zakresu płacy, jak i warunków zatrudnienia. Co więcej, nie musi on posiadać zgody, by rozpocząć pracę na terenie naszego kraju.

Zatrudnianie cudzoziemca spoza UE

Odmienna sytuacja ma miejsce w przypadku chęci zatrudnienia osoby spoza krajów członkowskich. Wtedy to niezbędne jest zezwolenie wydanie przez wojewodę i dedykowane lokalizacji, w której funkcjonuje firma. Cudzoziemiec podejmujący pracę w pierwszej kolejności jest zobligowany do zalegalizowania pobytu na terenie Polski, a następnie do złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie pracy.

Z początkiem grudnia 2020 roku w życie weszła nowelizacja, która rozszerzyła cudzoziemcom dostęp do polskiego rynku pracy. O zezwolenie na jej wykonywanie mogą ubiegać się osoby, które przebywają na terenie naszego kraju na podstawie wiz humanitarnych czy wiz wydanych w ramach programu „Poland. Business Harbour”. Ponadto konieczność zgody na podjęcie pracy nie obowiązuje lekarzy, dentystów, pielęgniarek, położnych oraz  pracowników medycznych, posiadających prawo do wykonywania zawodu.

Rozliczanie cudzoziemców w 2022 roku

Zatrudnienie cudzoziemca wiąże się z koniecznością opłacania przez pracodawcę składek ZUS – nie są one bowiem uzależnione od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania/pobytu czy długości świadczenia pracy. Ponadto dochody uzyskane przez cudzoziemca podejmującego się pracy u polskiego pracodawcy, również podlegają opodatkowaniu w Polsce. Reguły tej procedury w żaden sposób nie różnią się więc od sytuacji, w której to zatrudniany jest polski pracownik.

Najważniejsze zmiany w 2022 roku

Celem ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw było uproszczenie procedury dotyczącej zezwolenia m.in. na pobyt czasowy czy pracę. Zmiany znajdziemy przede wszystkim w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Zezwolenie na pobyt

Do tej pory w celu wykonywania pracy cudzoziemiec musiał spełniać dwa warunki, z których zrezygnowano w 2022 roku. Cudzoziemiec nie musi już posiadać stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i utrzymywanych przez niego członków rodziny. Nie jest konieczne także posiadanie miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

Ułatwiono także kwestię zmiany stanowiska pracy przez cudzoziemca przy zachowaniu tych samych obowiązków czy zwiększenie wymiaru czasu pracy, jeśli wynagrodzenie zostanie obliczone proporcjonalnie. Od stycznia 2022 roku takie działania nie wymagają wydania nowego zezwolenia na pracę.

W przypadku obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy wydłużono dopuszczalny okres ważności oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Nowe oświadczenie może zostać złożone od razu po upływie tego terminu – do tej pory konieczne było odczekanie 6 miesięcy.

Takie oświadczenie możesz złożyć osobiści w powiatowym urzędzie pracy lub przesłać pocztą do PUP.

Nowe terminy wydawania zezwoleń

Zmianie uległy również terminy udzielania zezwoleń na:

• pobyt czasowy – 60 dni od dnia złożenia prawidłowego wniosku lub uzupełnienia braków formalnych,
• pobyt stały – 6 miesięcy,
• pobyt rezydenta długoterminowego UE – 6 miesięcy.

W przypadku chęci rozpoczęcia postępowania odwoławczego w powyższych sprawach termin wynosi 90 dni.

Zezwolenie na pracę sezonową

Zmianie, w przypadku udzielania zezwoleń na pracę sezonową, uległa jedna kwestia. Jeśli kopia ważnego dowodu, który upoważnia cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej polskiej, nie zostanie przedstawiona w terminie, następuje umorzenie postępowania w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową. Termin ten upływa:

• po upływie 120 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego we wpisie do ewidencji wniosków,
• w dniu upływu terminu zakończenia pracy określonego we wpisie do ewidencji wniosków,
• w dniu 31 grudnia roku kalendarzowego, w którym cudzoziemiec miał wykonywać pracę.

W takie sytuacji unieważnieniu podlega także wpis do ewidencji wniosków. Pozostałe przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową nie uległy zmianie.

Wynagrodzenie cudzoziemców w Polsce

Zgodnie z nową ustawą wynagrodzenie cudzoziemców nie może być niższe niż płaca minimalna, czyli w roku 2024 roku – 4300 zł brutto, niezależnie od wymiaru czasu pracy i umowy. Zatem nawet w przypadku pracy na połowę etatu pracodawca nie może zagwarantować mniejszego wynagrodzenia niż 4300 zł w 2024 roku, które byłoby adekwatne do przepracowanej liczby godzin, jak w przypadku pracowników z polskim obywatelstwem. Możliwe jest to wyłącznie w przypadku, gdy pracownik zagraniczny zatrudniony jest u więcej niż jednego pracodawcy, a łączna suma wynagrodzeń nie jest niższa niż wynagrodzenie minimalne.

Ten wymóg obowiązuje jedynie, kiedy pracownik wykonuje pracę na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. W pozostałych przypadkach pracodawca będzie mógł wpłacić wynagrodzenie, które będzie odpowiadać wymiarowi pracy.