Porzucenie pracy przez pracownika

Są tylko dwa przypadki, w których pracownik może legalnie ze skutkiem natychmiastowym wypowiedzieć umowę o pracę. Co do zasady obowiązuje określony okres wypowiedzenia. Nieuzasadnione porzucenie pracy z dnia dzień wiąże się z konsekwencjami formalnymi, takimi jak zwolnienie dyscyplinarne wpisane do świadectwa pracy, lub finansowymi – jeśli pracodawca będzie domagał się odszkodowania. Jakie jeszcze konsekwencje grożą z powodu porzucenia pracy?

Czym jest porzucenie pracy przez pracownika?

Pracownik ma obowiązek świadczenia pracy w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę.  Porzucenie pracy, definiowane jako stałe i nieuzasadnione zaprzestanie wykonywania obowiązków służbowych przez pracownika, jest złamaniem tej zasady. Takie działanie jest traktowane jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. W takiej sytuacji pracodawca może ze skutkiem natychmiastowym rozwiązać umowę z winy pracownika. Zgodnie z art. 52 § 1 pkt 1 KP zatrudniony może otrzymać zwolnienie dyscyplinarne, a informacja o tym zostaje zawarta w świadectwie pracy. Zatrudniony ma 21 dni na odwołanie się od decyzji pracodawcy. Czas liczony jest od daty otrzymania pisma.

Sprawdź, co musisz wiedzieć o zwolnieniu dyscyplinarnym.

Porzucenie pracy przez pracownika – kiedy jest możliwe?

Oczywiście, istnieją sytuacje, w których pracownik ma prawo rozwiązać umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zgodnie z art. 55 Kodeku Pracy istnieją dwa kluczowe przypadki, w których pracownik może podjąć taką decyzję.

Pierwszy z nich ma miejsce w sytuacji, gdy lekarz wyda orzeczenie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie zatrudnionego. Wówczas pracodawca powinien przenieść pracownika do innej pracy odpowiadającej jego kwalifikacjom i stanowi zdrowia. Jeśli nie dokona tego we wskazanym terminie, pracownik ma prawo rozwiązać umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Drugi przypadek może być spowodowany popełnieniem przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Wówczas pracownikowi przysługuje odszkodowanie. Jego wysokość jest równa wynagrodzeniu za czas wypowiedzenia. W sytuacji, gdy umowa o pracę została zawarta na czas określony bądź czas wykonywania określonej pracy, zatrudniony może ubiegać się o odszkodowanie równoważne z wynagrodzeniem za okres dwóch tygodni.

W obu sytuacjach do rozwiązania stosunku pracy musi dojść na piśmie ze wskazaniem przyczyny, która uzasadnia taki tryb rozwiązania przez pracownika umowy.

Porzucenie pracy – konsekwencje

Do porzucenia pracy dochodzi najczęściej wtedy, kiedy pracownik otrzymał lepszą ofertę zatrudnienia. U starego pracodawcy obowiązuje go okres wypowiedzenia, a w nowej z kolei chcą, żeby zaczął od razu. Najlepszym rozwiązaniem jest uczciwa rozmowa z obecnym przełożonym i podjęcie próby dogadania się, czyli rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Pracodawcy zależy, żeby ciągłość pracy w firmie czy organizacji była zachowana, a nieusprawiedliwiona nieobecność pracownika przysporzy problemów obu stronom.

Skutki porzucenia pracy mogą być bardzo dotkliwe. Jeżeli w związku z porzuceniem pracy z winy pracownika pracodawca odniósł szkodę, może wystąpić wobec zatrudnionego z roszczeniem o odszkodowanie na podstawie przepisów o odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (art. 61 KP). Pracownik otrzymuje wówczas świadectwo pracy z informacją, że umowę rozwiązano z jego winy, ponieważ porzucił pracę. Taka adnotacja może skutecznie zaszkodzić reputacji i powodować problem ze znalezieniem nowej pracy. Jednak zanim pracodawca wyciągnie konsekwencje porzucenia pracy, musi upewnić się, że decyzja ta była świadoma i nie wynikała z nieprzewidzianych okoliczności.

Czy porzucenie miejsca pracy przez pracownika można usprawiedliwić?

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 24 lutego 2012 r. (sygn. II PK 143/11): „Samo opuszczenie przez pracownika pracy przed jej zakończeniem (przed zakończeniem dniówki roboczej) nie jest wystarczające do zastosowania przez pracodawcę sankcji z art. 52 par. 1 pkt 1 KP w przypadku stwierdzonego wykonania przez pracownika podstawowych zadań pracowniczych przewidzianych do wykonania na ten dzień oraz przy uwzględnieniu jego szczególnej sytuacji (np. związanej ze stanem zdrowia, samopoczuciem, koniecznością skorzystania z porady lub pomocy lekarza). Przy ocenie czy opuszczenie miejsca pracy stanowiło ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, należy wziąć pod rozwagę wszystkie towarzyszące temu okoliczności zwłaszcza stan świadomości i woli pracownika”.

Jeśli nie stawiłeś(-aś) się w pracy z przyczyn od siebie niezależnych i masz coś na swoją obronę np. zwolnienie lekarskie lub inny powód, to w ciągu dwóch dni możesz usprawiedliwić się przed pracodawcą.

Zobacz, co warto wiedzieć o wyjściu prywatnym w czasie pracy.

Porzucenie pracy a wynagrodzenie

Porzucenie pracy ma kluczowy wpływ na Twoje miesięczne wynagrodzenie. Brak obecności skutkuje utratą wynagrodzenia za dni, w których nie stawiłeś(aś) się w pracy i nie wykonywałeś(aś) swoich obowiązków służbowych.

Mimo to nawet w przypadku porzucenia pracy przysługują Ci pewne prawa, takie jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop oraz wynagrodzenie za wszystkie dni, które przepracowałeś(aś) w danym miesiącu. Pracodawca nie może odmówić Ci wypłaty wynagrodzenia za przepracowane dni lub ekwiwalentu, nawet jeśli uzna, że poważnie naruszyłeś obowiązki pracownicze.

Porzucenie pracy na wypowiedzeniu

Zanim zdecydujesz się na porzucenie pracy, spróbuj rozwiązać stosunek pracy za porozumieniem stron. Być może wtedy uda Ci się rozwiązać umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym bez żadnych konsekwencji prawnych lub skrócić okres wypowiedzenia. Pamiętaj jednak, że pracodawca nie musi zgodzić się na Twoją prośbę. Taka decyzja często wynika z braku dostępnego zastępstwa bądź osoby, która mogłaby przejąć Twoje obowiązki. Pamiętaj, że aby zabezpieczyć swoje interesy, rozmowa o wypowiedzeniu stosunku pracy powinna mieć miejsce w obecności świadków oraz obie strony powinny otrzymać kopię wypowiedzenia umowy.

Jeśli zgodzisz się na rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem, a następnie nie stawisz się w pracy, pracodawca będzie mógł zażądać od Ciebie odszkodowania zgodnie z art. 61 Kodeksu pracy.

Sprawdź, jak napisać wypowiedzenie z pracy za porozumieniem stron.

Porzucenie miejsca pracy a świadczenia

Porzucenie pracy bez uzasadnionego powodu może mieć konsekwencje dla świadczeń, jakie możesz otrzymać. Choć pracownik porzucający pracę może zarejestrować się jako osoba bezrobotna, to jednak w pierwszych 6 miesiącach nie będzie uprawniony do zasiłku dla bezrobotnych, popularnie zwanego „kuroniówką”. Ponadto okres bez zatrudnienia nie będzie uwzględniony w obliczeniach dotyczących przyszłej emerytury. Konsekwencje te mogą skłonić pracowników do rozważenia uważnego podejścia do zakończenia pracy, aby uniknąć utraty świadczeń socjalnych i zapewnić stabilność finansową w przyszłości.