Ruchomy czas pracy – czym jest i w jakiej pracy się sprawdzi?

Każdy przedsiębiorca, który prowadzi własną działalność gospodarczą, może samodzielnie wybrać system czasu pracy oraz godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy. W dużej mierze decyzja ta jest determinowana przez specyfikę firmy, jak i zadania, które wykonuje się na danym stanowisku. Jednym z rozwiązań jest ruchomy czas pracy. Czym jest, co warto o nim wiedzieć oraz w jakiej branży sprawdzi się najlepiej? Sprawdź!

Na czym polega ruchomy czas pracy?

Ruchomy czas pracy to rozkład czasu pracy, który polega na elastycznych godzinach rozpoczynania i kończenia pracy w zależności od dnia tygodnia z uwzględnieniem dobowego wymiaru czasu pracy. Może być stosowany w różnych systemach czasu pracy i rodzajach etatu.

Zgodnie z art. 140 Kodeksu pracy Kodeksem ruchomy czas może przewidywać:

• różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z rozkładem są dla pracowników dniami pracy (np. poniedziałek – 10.00, wtorek – 9:00, środa – 10:00, itd.),
• przedział czasu, w którym pracownik sam decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy (np. rozpoczęcie pracy dozwolone od 7:00 do 10:00, a zakończenie od 15:00 do 18:00)

W związku z powyższym pracownika wykonującego pracę w ruchomym rozkładzie mogą obowiązywać różne godziny rozpoczynania pracy lub wybór godziny rozpoczęcia zgodnie z ustalonym przedziałem czasu. W obu przypadkach konieczne jest jednak wskazanie przez pracodawcę liczby godzin do przepracowania na dany dzień.

Ruchomy czas pracy a odpoczynek dobowy i tygodniowy

Przy stosowaniu ruchomego czasu pracy nie można naruszać prawa pracownika do odpoczynku. Zgodnie z Kodeksem pracy zatrudniony może liczyć na co najmniej 35 godzin nieprzerwanego wypoczynku w całym tygodniu, pamiętając przy tym o 11 godzinach nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Ruchomy czas pracy a doba pracownicza

W ruchomym czasu pracy przestrzeganie doby pracowniczej nie ma zastosowania. Oznacza to, że ponowne wykonywanie pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych. Z tego względu przy planowaniu czasu pracy należy przestrzegać wyłącznie zasad dotyczących odpoczynków dobowych i tygodniowych.

Nadgodziny w ruchomym czasie pracy

Pracownicy zatrudnieni w ruchomym czasie pracy oczywiście mogą pracować w godzinach nadliczbowych. Ich obliczanie zależy od systemu czasu pracy i przyjętego okresu rozliczeniowego. Warto jeszcze raz wspomnieć, że złamanie doby pracowniczej w przypadku tego rozkładu nie stanowi pracy w nadgodzinach.

Należy jednak pamiętać, że do pracy w godzinach nadliczbowych mogą zostać powołani pracownicy, tylko jeśli:

• wystąpi konieczność prowadzenia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia, środowiska lub usunięcia awarii,
• pracodawca tak zarządzi ze względu na szczególne potrzeby.

Ruchomy czas pracy na wniosek pracownika

Ruchomy czas pracy może być wprowadzony w każdym systemie czasu pracy: z inicjatywy pracodawcy lub na wniosek pracownika w formie indywidualnych ustaleń. Swoją prośbę, choć nie jest to obowiązek, powinien jednak odpowiednio uargumentować – np. chęcią wprowadzenia ruchomych godzin pracy ze względu na trudności z dojazdem do siedziby firmy.

Przedsiębiorca musi przy tym pamiętać, iż w takiej sytuacji obowiązuje go konieczność stworzenia indywidualnego rozkładu czasu pracy dla członka zespołu.

Dowiedz się, jak ułożyć grafik zgodny z Kodeksem pracy.

Ruchomy czas pracy dla rodziców

Zgodnie z art. 188 pracownik wychowujący dziecko do lat 8, może złożyć wniosek o zastosowanie ruchomego czasu pracy. Taki wniosek należy złożyć minimum 21 dni przed planowanym rozpoczęciem korzystania z tej elastycznej organizacji pracy. Wówczas pracodawca rozpatruje wniosek, uwzględniając potrzeby pracownika oraz potrzeby i możliwości pracodawcy, w tym m.in. konieczność zapewnienia normalnego toku pracy, organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. W przypadku niemożliwości uwzględnienia wniosku konieczne jest wskazanie przyczyny odmowy w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Ten sam termin obejmuje akceptację wniosku.

Wprowadzenie ruchomego systemu czasu pracy?

Każdy właściciel firmy może zdecydować się na wprowadzenie w swoim przedsiębiorstwie ruchomego czasu pracy, jeśli występują przyczyny obiektywne, uzasadnione, techniczne lub dotyczące organizacji pracy. Odpowiednie regulacje powinny znaleźć się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu.

Jeśli u danego pracodawcy działają zakładowe organizacje związkowe – wprowadzenie powinno nastąpić w porozumieniu z nimi. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi. Jeśli w danym zakładzie pracy nie funkcjonują związki zawodowe, powinien to ustalić z przedstawicielami pracowników.

W jakiej branży sprawdzi się wprowadzenie ruchomego czasu pracy?

Branża handlowa

Jedną z głównych branż, w której sprawdza się ruchomy rozkład czasu pracy pracowników, jest handel. Przede wszystkim wtedy, gdy wymagane jest dostosowanie się do potrzeb klientów. Ruchomy grafik< pozwala zapewnić stałą obsługę, co jest szczególnie ważne w przypadku sklepów całodobowych.

Gastronomia i firmy usługowe

Podobna zasada dotyczy branż usługowych np. beauty, która bardzo często ma swoje oddziały w miejskich galeriach. Pozostają otwarte do późnych godzin wieczornych. Równie elastyczną branżą, jeżeli chodzi o planowanie czasu pracowników, jest gastronomia. Tak, jak w przypadku handlu niekiedy musi ona pozostać czynna całodobowo, aby móc stale obsługiwać klientów.

Ruchome godziny pracy dla podróżujących

Ruchome godziny pracy bardzo często stosowany jest również w branży transportowej. Niekiedy godziny wykonywania czynności zawodowych w tym przypadku są trudne do określenia. Przedsiębiorcy decydują się również na ten krok wtedy, gdy praca zatrudnionego personelu wiąże się z podróżami, które uniemożliwiają funkcjonowanie w tradycyjnym modelu czasu pracy.

Zalety ruchomego czasu pracy

Na wprowadzenie ruchomego czasu pracy w firmie decyduje się coraz więcej przedsiębiorców. Ruchome godziny są bowiem uznawane za najlepszą odpowiedź na pytanie, jak zarządzać czasem, aby zarówno przedsiębiorca, jak i pracownicy byli zadowoleni. Przede wszystkim jednak jest to metoda, która podkreśla zasadnicze znaczenie podejścia work-life balance w firmach.

Zaplanuj czas pracy razem z Kadromierzem

Kadromierz to program do grafików pracy, rejestracji i ewidencji czasu pracy oraz elektronicznych wniosków urlopowych. Jedną z opcji systemu jest możliwość włączenia opcji ruchomego czasu pracy w wybranym systemie czasu pracy i wymiarze etatu. W takiej sytuacji Twoi pracownicy będą mogli rozpocząć pracę o dowolnej godzinie. System nie będzie wówczas informował o rozpoczęciu pracy w tej samej dobie pracowniczej czy oznaczał spóźnień mieszczących się w widełkach dozwolonego zakresu czasu pracy, ponieważ będzie dostosowany do formy zatrudnienia pracownika.