Czas pracy osoby niepełnosprawnej – co mówią przepisy?

Zatrudnianie osób niepełnosprawnych wiąże się z określonymi regulacjami dotyczącymi czasu pracy, przerw, wynagrodzenia i urlopów. Przepisy te mają na celu dostosowanie warunków pracy do możliwości zdrowotnych tych pracowników, jednocześnie zapewniając im pełne prawa pracownicze. W niniejszym artykule przyjrzymy się kluczowym zasadom regulującym czas pracy osób z niepełnosprawnościami.

Normy czasu pracy osób niepełnosprawnych

Standardowy wymiar czasu pracy wynosi 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, jednak dla pracowników niepełnosprawnych ten czas może zostać skrócony.

Zgodnie z art. 15 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, czas pracy osób niepełnosprawnych nie może przekraczać:

• 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo dla osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności,
• 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.

Dodatkowo, osoby niepełnosprawne nie mogą być zatrudniane w porze nocnej ani w godzinach nadliczbowych.

Wyjątkiem od powyższych przepisów są sytuacje, gdy:

• stanowisko pracy tego wymaga (np. praca przy pilnowaniu),
• na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

Czas pracy pracowników niepełnosprawnych a wynagrodzenie

Co istotne skrócony czas pracy nie wpływa na wysokość wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego. Zgodnie z art. 18 wcześniej wspomnianej ustawy, stosowanie norm czasu pracy dla osób niepełnosprawnych nie powoduje obniżenia wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. W przypadku przejścia na skrócony czas pracy godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego ulegają proporcjonalnemu podwyższeniu, aby zapewnić pracownikowi taki sam poziom wynagrodzenia.

Oznacza to, że pracownicy niepełnosprawni otrzymują pełne wynagrodzenie, nawet jeśli ich wymiar czasu pracy jest mniejszy niż u innych pracowników.

Przerwy w czasie pracy osób niepełnosprawnych

Według art. 17 osobom niepełnosprawnym przysługuje dodatkowa 15-minutowa przerwa na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Przerwa ta jest wliczana do czasu pracy i przysługuje niezależnie od standardowej przerwy wynikającej z art. 134 Kodeksu pracy.

Sprawdź, ile powinna wynosić długość przerwy w pracy.

Wymiar urlopu osoby niepełnosprawnej

Osoby niepełnosprawne mają prawo do standardowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 lub 26 dni roboczych w roku, w zależności od stażu pracy. Ponadto zgodnie z art. 19, osoby ze znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mają prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Prawo do dodatkowego urlopu nabywa się po przepracowaniu jednego roku od dnia zaliczenia do danego stopnia niepełnosprawności.

Warto jednak pamiętać, że dodatkowy urlop nie przysługuje osobom, które mają prawo do urlopu dodatkowego na podstawie innych przepisów w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych. Jeśli jednak wymiar urlopu dodatkowego jest niższy niż ten przewidziany w przepisach dla osób niepełnosprawnych, należy go wyrównać do 10 dni roboczych.

Zwolnienie od pracy osoby niepełnosprawnej

Osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności mają prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w określonych sytuacjach.

Zgodnie z art. 20, pracownik może skorzystać z takiego zwolnienia:

1. W celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym z zastrzeżeniem art. 10f kierowania do uczestnictwa w warsztacie terapii zajęciowej i turnusie rehabilitacyjnym – do 21 dni roboczych w roku, nie częściej niż raz w roku.
2. W celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeśli nie mogą być one wykonane poza godzinami pracy – do 21 dni roboczych w roku.

Co jednak istotne łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego i zwolnienia od pracy nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym. Oznacza to, że jeśli dany pracownik wykorzysta dodatkowy urlop wypoczynkowy, zostanie mu do dyspozycji 11 dni roboczych na zwolnienie od pracy na rehabilitację czy badania i zabiegi wskazane powyżej.

Wynagrodzenie za czas zwolnienia oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

Grafik pracy dla osoby niepełnosprawnej

Tworzenie grafiku pracy dla osoby niepełnosprawnej wymaga uwzględnienia zarówno ogólnych zasad planowania czasu pracy, jak i dodatkowych uprawnień wynikających z przepisów obowiązujących osoby niepełnosprawne.

Pracodawca, ustalając harmonogram, musi przede wszystkim dopilnować, aby liczba godzin pracy była zgodna z wymiarem etatu oraz ograniczeniami dotyczącymi maksymalnego dobowego i tygodniowego czasu pracy w zależności od stopnia niepełnosprawności pracownika. Oprócz tego należy pamiętać o zakazie pracy w nocy i godzinach nadliczbowych.

Ponadto konieczne jest także stosowanie się do innych zasad m.in. doby pracowniczej, nieprzerwanych odpoczynków tygodniowych czy co najmniej jednej wolnej niedzieli w miesiącu.

Jak ułożyć grafik pracy zgodny z Kodeksem pracy.

Zaplanuj czas pracy z Kadromierzem

Zarządzanie czasem pracy osób niepełnosprawnych wymaga precyzyjnego planowania oraz uwzględnienia szeregu przepisów prawnych. Dzięki Kadromierzowi można w prosty sposób dostosować grafik pracy do indywidualnych potrzeb pracowników, automatycznie uwzględniając obowiązujące normy prawne.

System pozwala na łatwe tworzenie harmonogramów, kontrolowanie liczby przepracowanych godzin i zapewnienie zgodności z przepisami. Dzięki inteligentnym funkcjom automatyzuje cały proces i eliminuje ryzyko błędów związanych z czasem pracy.