Umowa na okres próbny – najważniejsze informacje

Umowa na okres próbny to popularna forma zatrudnienia, która zawierana jest w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika oraz jego zaangażowania w nowym miejscy pracy. Umowa nie różni się wiele od standardowej umowy o pracę, ale uregulowana jest dodatkowymi przepisami, które w 2023 roku weszły w życie. Z tego względu szczególnie ważne jest zrozumienie nowych zasad i przepisów regulujących tę formę umowy, aby zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mogli podejmować świadome decyzje. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym aspektom umowy na okres próbny oraz omówimy najnowsze przepisy prawne.

Zasady zawierania umowy na okres próbny

Umowa na okres próbny nie różni się od standardowej umowy o pracę pod względem praw i obowiązków. Główna jej specyfika polega na ograniczonym czasie trwania oraz łatwiejszym procesie rozwiązania współpracy. Z tego względu zasady zawierania umowy na okres próbny są takie same jak w przypadku zwykłej umowy o pracę.

Przede wszystkim umowę należy zawrzeć w formie pisemnej i najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy potwierdzić pracownikowi warunki pracy. W umowie powinny znaleźć się takie informacje jak:

• dane pracownika i pracodawcy,
• rodzaj umowy i czas jej trwania,
• datę rozpoczęcia pracy
• warunki pracy (np. stanowisko, obowiązki, wymiar czasu pracy),
• informacje o wynagrodzeniu,
• miejsce i datę zawarcia umowy,
• podpisy obu stron stosunku pracy.

Zawarcie umowy na okres próbny jest możliwe zarówno na początku nowej pracy, jak i w ramach zmiany warunków współpracy w obecnej firmie, co omówimy w dalszej części artykułu.

Zmiany przepisów zawierania umowy o pracę na okres próbny w 2023

Przepisy prawne nieustannie ulegają zmianom. Ostatnie nowelizacje nie ominęły Kodeksu pracy. W 2023 roku, a dokładniej 26 kwietnia 2023 r. nastąpiły zmiany w przepisach dotyczących umów na okres próbny.

Zmiany dotyczą:

• czasu trwania umowy na okres próbny,
• możliwości wydłużenia okresu próbnego,
• możliwości ponownego zawarcie umowy próbnej.

Pracodawcy muszą być świadomi tych aktualizacji, aby prawidłowo stosować umowy próbne w swoich firmach, a pracownicy, aby chronić swoje prawa. Poniżej przedstawiamy aktualne informacje na temat umowy o pracę na okres próbny zgodny z ustawą z dnia 26 kwietnia 2023 r.

Ile trwa umowa na okres próbny

Najnowsze przepisy wyznaczają długość trwania umowy na okres próbny w zależności od tego, na jaki czas pracodawca planuje zatrudnić pracownika po zakończeniu okresu próbnego.

Zgodnie z art. 25. § 22. Kodeksu pracy okres próbny zawiera się na czas nie dłuższy niż:

• 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż pół roku,
• 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący minimum 6 miesięcy i nie więcej niż 12 miesięcy,
• 3 miesiące okresu próbnego – gdy kolejna umowa o pracę będzie zawierana na czas określony wynoszący co najmniej 12 miesięcy lub na czas nieokreślony.

Z powyższej regulacji wynika, że strony stosunku pracy, nawiązując współpracę na okres próbny, już na etapie podpisywania umowy powinny zdeklarować zamiar dalszej współpracy.

Wydłużenie okresu próbnego

Art. 25. Kodeksu pracy obejmuje także możliwość przedłużenia okresu próbnego. Dotyczy to sytuacji, w której podczas okresu próbnego u pracownika wystąpi usprawiedliwiona nieobecność w pracy np. urlop czy zwolnienie lekarskie. Wówczas okres próbny przedłuża się o liczbę nieobecnych dni, z zastrzeżeniem, że nie może trwać dłużej niż 1 miesiąc.

Oto fragmenty Kodeksu pracy, które mówią o wydłużeniu umowy:

Strony mogą uzgodnić w umowie o pracę na okres próbny, że umowę tę przedłuża się o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli wystąpią takie nieobecności.

Strony mogą jednokrotnie wydłużyć w umowie o pracę na okres próbny okresy, o których mowa w § 22, nie więcej jednak niż o 1 miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy.

Sprawdź 5 powodów utraty pracowników.

Ponowne zawarcie umowy na okres próbny

Przepisy prawne uwzględniają także możliwość ponownego zawarcia umowy na okres próbny, ale muszą być spełnione pewne warunki.

Zgodnie z przepisami kolejna umowa na okres próbny może być zawarta z pracownikiem w przypadku:

• gdy pracownik ma zostać zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy w tej samej firmie,
• gdy minęły 3 lata od ustania stosunku pracy (rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy).

W przeciwnym razie konieczna jest umowa na czas określony lub nieokreślony, lub zakończenie współpracy.

Wypowiedzenie umowy na okres próbny

Wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny jest uzależnione od okresu trwania umowy. Zgodnie z obowiązującymi normami okres wypowiedzenia wynosi:

• 3 dni – gdy umowa została zawarta na mniej niż 2 tygodnie,
• 1 tydzień – gdy umowa została zawarta na minimum 2 tygodnie,
• 2 tygodnie – w przypadku umowy 3-miesięcznej.

Oprócz tego oczywiście możliwe jest zakończenie współpracy w inny sposób niż wypowiedzenie, np. rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.

Umowa na okres próbny a urlop

Pracownik na umowie próbnej ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Ilość dni na miesiąc jest obliczana proporcjonalnie do czasu pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu na cały rok pracy (20 lub 26 dni urlopu). Oznacza to, że nowo zatrudniony pracownik, którego obowiązuje wymiar 20 dni urlopu, może wykorzystać 1 dzień i 2/3, czyli 13 godzin i 17 minut urlopu po przepracowaniu miesiąca.

Umowa na okres próbny a zwolnienie lekarskie

Każdy pracownik na umowie o pracę ma prawo do zwolnienia L4. To samo dotyczy osób zatrudnionych na umowie o pracę. Jednak to, czy dany pracownik otrzyma z tego tytułu wynagrodzenie bądź zasiłek chorobowy zależy od tego, czy upłynął okres wyczekiwania, wynoszący w przypadku zatrudnienia w ramach stosunku pracy 30 dni.