Grafik pracy w sklepie — jak ułożyć?

Planowanie grafiku pracy bywa czasochłonne. Zadanie jest szczególnie trudne w przedsiębiorstwach, w których występuje praca zmianowa. Do takich firm należą zwykle sklepy spożywcze. Jak ułożyć grafik pracy w sklepie, uwzględniając predyspozycje pracowników i przepisy znajdujące się w Kodeksie pracy? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej na temat układania grafiku pracy w sklepie spożywczym.

Jak ułożyć grafik pracy zmianowej?

Pracownicy sklepów spożywczych zazwyczaj są zatrudnieni w systemie zmianowym. Według art. 128 § 1 KP polega on na wykonywaniu pracy według ustalonego rozkładu czasu pracy przewidującego zmianę pory wykonywania pracy przez poszczególnych pracowników po upływie określonej liczby godzin, dni lub tygodni. Praca zmianowa nie jest tym samym co ruchomy czas pracy, w którym pracownicy sami wybierają czas rozpoczęcia wykonywania obowiązków z określonego przedziału godzin. W przypadku pracy zmianowej to pracodawca lub osoba przez niego wyznaczona układają harmonogram pracy, a pracownicy mają obowiązek się do niego stosować.

Planowanie grafiku zgodnego z Kodeksem pracy

W Kodeksie pracy znajduje się szereg przepisów, które należy wziąć pod uwagę, układając grafik pracy w firmie. Należą do nich m.in.:

• doba pracownicza i odpoczynek dobowy,
• odpoczynek tygodniowy,
• przynajmniej jedna wolna niedziela w miesiącu.

Doba pracownicza i odpoczynek dobowy

Doba pracownicza oznacza kolejne 24 godziny od chwili rozpoczęcia pracy w danym dniu. W tym czasie pracownik nie powinien mieć planowanych kolejnych zmian. W praktyce stosowanie doby pracowniczej wiąże się z rozpoczynaniem pracy nie wcześniej niż o tej samej godzinie co poprzedniego dnia.

Istnieją jednak pewne okoliczności, w których dopuszczalne jest niestosowanie doby pracowniczej. Należy do nich m.in. przerywany czas pracy. Jest to system organizacji pracy, który przewiduje nie więcej niż jedną przerwę w ciągu doby, trwającą do 5-ciu godzin. Również zarządzanie zakładem pracy na polecenie pracodawcy może być usprawiedliwieniem do skrócenia odpoczynku dobowego. Ostatnią sytuacją, w której doba pracownicza może zostać zredukowana, jest ta wynikająca z konieczności prowadzenia akcji ratunkowej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.

Wymiar czasu pracy

W celu prawidłowego zaplanowania grafiku pracy pracodawca powinien określić liczbę godzin, którą pracownicy mają przepracować w danym okresie rozliczeniowym. Sposób obliczania wymiaru czasu pracy znajduje się w art. 130. Kodeksu pracy i wygląda następująco:

1. należy pomnożyć 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym,
2. dodać do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku.

Warto pamiętać, że każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Poza tym usprawiedliwione nieobecności w pracy również pomniejszają wymiar czasu pracy w danym miesiącu.

Odpoczynek tygodniowy i 5-dniowy tydzień pracy

Przeciętny tydzień pracy powinien trwać 5 dni. Pracodawca może zaplanować pracę przez 6 dni w danym tygodniu, o ile w kolejnym wpisze do grafiku tylko 4 dni robocze. Dodatkowo pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom przynajmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu każdego tygodnia. W wyjątkowych sytuacjach odpoczynek tygodniowy może być skrócony do 24 godzin. Są nimi:

• zarządzanie zakładem pracy w imieniu pracodawcy przez wyznaczonego pracownika;
• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
• przejście pracownika na inną zmianę zgodnie z ustalonym rozkładem pracy.

Zakaz handlu w niedziele i święta

W 2018 r. został wprowadzony zakaz handlu w niedziele z wyłączeniem niektórych z nich. Plan pracy w sklepie spożywczym powinien uwzględniać ten przepis. Do końca 2024 r. zostało sześć niedziel handlowych. Wypadają one:

• 24 marca,
• 28 kwietnia,
• 30 czerwca,
• 25 sierpnia,
• 15 grudnia,
• 22 grudnia.

W pozostałe niedziele jedynie właściciel oraz jego najbliższa rodzina mogą pracować w sklepie. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku świąt. Do końca roku ich lista wygląda następująco:

• 31 marca (niedziela) – pierwszy dzień Wielkanocy
• 1 kwietnia (poniedziałek) – drugi dzień Wielkanocy
• 1 maja (środa) – Święto Pracy
• 3 maja (piątek) – Święto Konstytucji 3 maja
• 19 maja (niedziela) – Zielone Świątki
• 30 maja (czwartek) – Boże Ciało
• 15 sierpnia (czwartek) – Święto Wojska Polskiego, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny
• 1 listopada (piątek) – Wszystkich Świętych
• 11 listopada (poniedziałek) – Narodowe Święto Niepodległości
• 25 grudnia (środa) – I dzień Bożego Narodzenia
• 26 grudnia (czwartek) – II dzień Bożego Narodzenia

Kiedy pracownik musi otrzymać grafik pracy?

Art. 129 § 3 Kodeksu pracy mówi o tym, że pracodawca powinien udostępnić pracownikom grafik najpóźniej 7 dni przed rozpoczęciem pracy w danym okresie. Może się to odbyć zarówno w formie pisemnej, jak i elektronicznej.

Po opublikowaniu harmonogramu pracy pracodawca ma prawo wprowadzać w nim zmiany. Kodeks pracy nie określa terminu, w jakim najpóźniej o takiej zmianie mieliby zostać poinformowani pracownicy. Warto jednak w miarę możliwości robić to jak najwcześniej, tak żeby zatrudnieni mieli możliwość dostosowania swoich planów do zmienionego harmonogramu pracy. Dobrze jest ograniczyć wprowadzanie zmian w grafiku po jego opublikowaniu do koniecznego minimum.

Jak usprawnić pracę nad grafikiem w sklepie spożywczym?

Pomocą w układaniu grafiku w sklepie spożywczym może być system do zarządzania czasem pracy, taki jak Kadromierz. Platforma pozwala na automatyczne generowanie harmonogramu pracy oraz sprawdzanie jego zgodności z przepisami Kodeksu pracy. Dodatkowo Kadromierz daje możliwość monitorowania wejść i wyjść pracowników oraz szybkiego generowania ewidencji przepracowanych godzin.

Poznaj pozostałe funkcje Kadromierza przydatne w planowaniu grafiku pracy w sklepie spożywczym.