Umowa o dzieło vs umowa zlecenie – wszystko, co należy wiedzieć

W poniższym artykule przedstawiamy kluczowe podobieństwa i różnice między popularnymi umowami cywilnoprawnymi. Wskazujemy, w jakiej sytuacji bardziej adekwatna będzie umowa o dzieło, a kiedy lepiej podpisać umowę zlecenie. Zwracamy też uwagę na różnice w zobowiązaniach publicznoprawnych.

Samo działanie czy określony efekt?

W umowie o dzieło strony ustalają określony efekt bądź produkt, który wykonawca dzieła zobowiązuje się dostarczyć zamawiającemu. Może to być rzecz materialna bądź niematerialna. Umowy o dzieło dotyczą np. sporządzenia projektu domu, ułożenia kostki brukowej, przetłumaczenia artykułu prasowego czy napisania tekstu piosenki. Zamawiającego interesuje konkretny efekt, dlatego nie ma tutaj miejsca na takie dokumenty, jak lista obecności w zakładzie pracy.

Całkiem inaczej kształtuje się cel, w jakim zawierana jest umowa zlecenie. Jej przedmiotem będzie bowiem wykonywanie przez zleceniobiorcę określonych czynności na rzecz zleceniodawcy. Zobowiązuje się on zachować należytą staranność i rzetelność, ale nie gwarantuje konkretnego efektu. Przedmiotem takiej umowy będzie np. sprawowanie opieki nad dzieckiem, administrowanie bazą danych czy sprzątanie. Zleceniobiorca wykonuje pracę w sposób powtarzalny, a jej czas powinien być udokumentowany ze względu na minimalną stawkę godzinową.

Składki ZUS

W przypadku umów o dzieło stron nie obowiązują przepisy dotyczące ubezpieczeń społecznych bądź zdrowotnych. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której wykonawca dzieła jest pracownikiem zamawiającego. Każda inna umowa o dzieło nie gwarantuje świadczeń z ubezpieczenia społecznego, ale też nie wymaga odprowadzania składek.

Umowa zlecenie wiąże się natomiast z obowiązkiem objęcia zleceniobiorcy ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, wypadkowym i zdrowotnym. W przypadku części osób pobierane są również składki na fundusze pracy oraz gwarantowanych świadczeń pracowniczych. Do poprawnego wyliczenia wynagrodzenia oraz składek warto wykorzystać odpowiednie wzory dokumentów, jak np. lista obecności – do pobrania na naszej stronie.

Czas trwania

Umowę zlecenie można zawierać na czas nieokreślony lub określony. Umowa o dzieło reguluje jedynie termin odbioru zamówienia – jego niedotrzymanie może być podstawą roszczeń wobec wykonawcy ze strony zamawiającego.

Odpowiedzialność wykonawcy/zleceniobiorcy

W przypadku zleceń ciężko jest pociągnąć do odpowiedzialności zleceniobiorcę, gdyż strony nie umawiają się na konkretny efekt działań. Przy umowie o dzieło zamawiający może wskazać wady wykonanego zamówienia i zażądać naprawienia szkody.

Minimalna stawka godzinowa

Dla umowy o dzieło nie mają zastosowania przepisy dotyczące płacy minimalnej. Strony ustalają swobodnie stawkę. Umowa zlecenie jest natomiast objęta regulacjami w tym zakresie – zleceniodawca nie może zapłacić zleceniobiorcy mniej niż ustalona stawka.