Praca w szczególnych warunkach – co to oznacza?

W zależności od charakteru podejmowanych działań zawodowych forma zatrudnienia może przyjmować różnorodny kształt, dostosowując się do warunków, w jakich pracownik wykonuje swoje obowiązki. Widoczne jest to choćby w przypadku pracy w szczególnych warunkach. Co kryje się pod tym pojęciem? Sprawdź!

Praca w szczególnych warunkach – czym jest?

Praca w szczególnych warunkach to pojęcie odnoszące się do czynności zawodowych, które wymagają od pracownika szczególnej odpowiedzialności czy sprawności fizycznej, która perspektywicznie może spowodować u niego trwały uszczerbek na zdrowiu. Najczęściej jest ona wykonywana w szczególnych warunkach środowiskowych, które stawiają przed zatrudnionym wyzwania, przekraczające jego możliwości. Szkodliwość warunków może być determinowana siłami natury lub procesami technologicznymi.

W jakich branżach najczęściej wykonywane są prace w szczególnych warunkach?

Obecnie do branż, w których występuje praca w szczególnych warunkach, zalicza się: górnictwo, hutnictwo (w tym przemysł metalowy), energetykę, chemię, budownictwo, leśnictwo, przemysł drzewny i papierniczy, przemysł lekki, gospodarkę komunalną, rolnictwo (w tym przemysł rolno-spożywczy), przemysł poligraficzny, służbę zdrowia i opieki społecznej czy przemysł szklarski. Na szczególne warunki zatrudnienia mogą liczyć też osoby trudniące się żeglugą powietrzną, pracą w portach morskich czy pracą w hutach żelaza i stali oraz hutach metali nieżelaznych.

Praca w szczególnych warunkach a regulacje prawne

W dużej mierze pojęcie pracy w szczególnych warunkach związane jest ze świadczeniami emerytalno-rentowymi. Osoby zatrudnione na tego typu umowie mogą bowiem skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę oraz otrzymywania podwyższonych kwot świadczeń emerytalno-rentowych. Z tego też względu regulujące ją przepisy są definiowane w aż trzech aktach prawnych: Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, Ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Pracodawca, który stosuje w swojej firmie zatrudnienie na szczególnych warunkach, powinien zaś dobrze zapoznać się z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 roku w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz z Kodeksem pracy. Pozwoli mu to przeanalizować kwestie, związane z pracą w szczególnych warunkach.