Czas pracy 7 godzin 35 minut a urlop wypoczynkowy

Praca w ochronie zdrowia wiąże się ze specyficznymi zasadami organizacji czasu pracy, szczególnie w przypadku pielęgniarek, położnych i innych pracowników medycznych zatrudnionych w systemie zmianowym. Właśnie dla nich przewidziano skrócony dobowy wymiar czasu pracy – 7 godzin i 35 minut. Jak wpływa to na prawo do urlopu wypoczynkowego? W tym artykule wyjaśniamy, jak wyglądają zasady udzielania urlopu wypoczynkowego dla pielęgniarek i innych zawodów medycznych w świetle obowiązujących przepisów.

Kogo obowiązuje norma czasu pracy 7 godzin 35 minut?

Norma czasu pracy wynosząca 7 godzin i 35 minut dziennie, czyli 37 godzin i 55 minut tygodniowo, została określona w art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Obowiązuje ona pracowników wykonujących zawód medyczny, którzy są zatrudnieni na podstawie stosunku pracy w podmiotach leczniczych.

Zgodnie z przepisami, do zawodów medycznych należą m.in. pielęgniarki, położne, lekarze, ratownicy medyczni, fizjoterapeuci, diagności laboratoryjni i technicy elektroradiologii.

Skrócony czas pracy nie obejmuje:

• pracowników administracyjnych (np. rejestratorek medycznych),
• pracowników technicznych i pomocniczych (np. salowych, pracowników transportu medycznego).

Warto podkreślić, że prawo do skróconej normy czasu pracy nie jest uzależnione od systemu zmianowego ani od liczby godzin pracy w tygodniu – wystarczy spełnienie dwóch warunków: wykonywanie zawodu medycznego i zatrudnienie w podmiocie leczniczym na podstawie umowy o pracę.

Sprawdź, kto podlega przepisom ustawy o zawodach medycznych.

Czas pracy 7 godzin 35 minut a wymiar urlopu wypoczynkowego

Pracownicy medyczni objęci skróconą normą czasu pracy – 7 godzin i 35 minut dziennie – mają prawo do takiego samego wymiaru urlopu wypoczynkowego, jak inni pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Zgodnie z art. 154 § 1 Kodeksu pracy wymiar urlopu wynosi:

• 20 dni urlopu – jeżeli ich staż pracy wynosi mniej niż 10 lat,
• 26 dni urlopu – jeżeli ich staż pracy wynosi co najmniej 10 lat.

Wymiar godzinowy urlopu ustala się poprzez przemnożenie liczby dni przysługującego urlopu przez dobowy wymiar czasu pracy danego pracownika:

20 dni × 7 godz. 35 min = 151 godzin i 40 minut

26 dni × 7 godz. 35 min = 197 godzin i 10 minut

Urlop wypoczynkowy w zawodach medycznych udziela się w pełnych dniach pracy, w wymiarze godzin odpowiadającym danemu dniu roboczemu. Art. 154² § 4 Kodeksu pracy dopuszcza jednak możliwość udzielenia urlopu w wymiarze niższym niż pełny dobowy czas pracy – ale wyłącznie wtedy, gdy pozostała do wykorzystania część urlopu jest mniejsza niż dobowy wymiar czasu pracy.

Sprawdź, jak łatwo stworzyć grafik pracy pielęgniarek i pielęgniarzy.

Dyżur a urlop wypoczynkowy pracowników medycznych

W przypadku pracowników medycznych obok etatowego czasu pracy często występują także dyżury medyczne. Zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej, dyżur może być nakładany w uzasadnionych przypadkach, ale nie jest częścią etatowego rozkładu pracy, a jedynie formą dodatkowego świadczenia pracy poza normą czasu pracy.

Z kolei art. 154² § 1 Kodeksu pracy jasno wskazuje, że urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Zatem jeśli dyżur przypada np. w sobotę lub niedzielę, a pracownik nie ma wtedy zaplanowanej etatowej zmiany, nie można udzielić urlopu na ten dzień, bo nie jest to dzień pracy wynikający z grafiku. Jeśli pracownik ma zaplanowaną zwykłą zmianę w danym dniu, i chce skorzystać z urlopu, to z puli urlopowej odlicza się godziny tej zmiany – ale dyżur zaplanowany w tym samym dniu musi zostać odwołany, ponieważ pracownik nie może przebywać na urlopie i pełnić dyżuru jednocześnie. Warto dodać, że dyżury nie zwiększają liczby dni urlopu.

Wynagrodzenie za czas urlopu w zawodach medycznych

Pracownicy medyczni, podobnie jak inni pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, mają prawo do pełnopłatnego urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z art. 172 Kodeksu pracy, za czas urlopu przysługuje im wynagrodzenie w takiej wysokości, jakie otrzymaliby, gdyby w tym czasie pracowali.

W przypadku zawodów medycznych, gdzie wynagrodzenie często składa się z wielu składników – takich jak dodatki za pracę w nocy, niedziele i święta, dyżury, dodatki stażowe czy premie – wysokość wynagrodzenia urlopowego oblicza się na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z ostatnich 3 miesięcy poprzedzających urlop (lub z 12 miesięcy, jeśli dochody są zmienne – zgodnie z § 10-11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 maja 1996 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia w okresie urlopu).

Do podstawy wynagrodzenia urlopowego wlicza się zmienne składniki, takie jak dodatki za pracę w porze nocnej, dyżury medyczne, dodatki za pracę w dni wolne od pracy, jednak nie wlicza się natomiast świadczeń niezależnych od liczby przepracowanych godzin, takich jak nagrody uznaniowe przyznawane jednorazowo.

Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy dla pielęgniarek – przykład

Dla zobrazowania, jak obliczane jest wynagrodzenie za urlop w zawodach medycznych, przyjmijmy przykład pielęgniarki zatrudnionej na pełen etat w systemie zmianowym. Jej wynagrodzenie zasadnicze wynosi 4500 zł brutto miesięcznie, a dodatkowo otrzymuje stałą premię regulaminową w wysokości 400 zł. W ostatnich trzech miesiącach uzyskała również dodatki zmienne: średnio 350 zł za pracę w porze nocnej, 250 zł za pracę w niedziele i święta oraz 900 zł z tytułu pełnionych dyżurów – łącznie 1 500 zł dodatków zmiennych miesięcznie.

4900 zł (składniki stałe) + 1 500 zł (uśrednione zmienne) = 6400 zł brutto (podstawa wynagrodzenia urlopowego)

W sytuacji, gdy pielęgniarka przebywa na tygodniowym urlopie wypoczynkowym i wykorzystuje 5 dni, wynagrodzenie za ten okres zostaje wyliczone proporcjonalnie do wspomnianej kwoty 6 400 zł, jak gdyby wykonywała w tym czasie pracę zgodnie z grafikiem.