Elastyczny czas pracy – na czym polega?

Elastyczny czas pracy cieszy się coraz większym zainteresowaniem zarówno wśród pracodawców, jak i pracowników. W przypadku niektórych stanowisk jest on wręcz niezbędny do efektywnej organizacji pracy. Należy jednak pamiętać, że niekiedy może nieść za sobą negatywne konsekwencje. Elastyczny grafik pracy jest bardzo wygodny dla pracownika, ale już niekoniecznie dla pracodawcy. Często oznacza kłopoty m.in. z określeniem rzeczywistego czasu i obliczeniem należnego wynagrodzenia. Kiedy będzie dobrym rozwiązaniem?

Czym jest elastyczny grafik pracy?

Osoby, które łączą wiele obowiązków – naukę, pracę czy wychowywanie dziecka – często nie mogą pozwolić sobie na przebywanie w zakładzie pracy regulaminowych 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku. Poszukują rozwiązań, które pozwolą im na dostosowanie pracy do potrzeb i wszystkich obowiązków. Takim sposobem będzie właśnie elastyczny czas pracy, który reguluje Kodeks pracy.

Art. 140 par. 1 k.p. podaje zastosowanie dwóch sposobów: ustalenie różnych czasów rozpoczęcia pracy lub określenie przedziału, w którym zatrudniony powinien podjąć pracę. Oczywiście musi to być ustalone w układzie zbiorowym pracy albo porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi.

Z kolei art. 142 k.p. przewiduje z inicjatywy pracownika umożliwienie indywidualnego rozkładu. Osoba zatrudniona musi złożyć pisemny wniosek o zmianę godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy, lub o dodatkową przerwę. Przedsiębiorca nie ma obowiązku się jednak na to zgadzać.

Elastyczne godziny pracy – jak ewidencjonować?

Wprowadzenie elastycznego czasu pracy zazwyczaj wiąże się z nieco większymi kosztami samego ewidencjonowania przepracowanych godzin. Poszczególne osoby o innej porze przybywają do zakładu pracy, a także – co za tym idzie – opuszczają go o innej godzinie. By zawsze mieć wystarczające „moce przerobowe”, pracodawca może sięgnąć po nowoczesne narzędzie, jakim jest elektroniczna ewidencja czasu pracy.

Elektroniczna ewidencja czasu pracy – jak działa?

Zarówno przepracowane dni i godziny, jak i przyszłe grafiki pracy, wyświetlą się na ekranie komputera bądź tabletu. Dzięki temu znacznie łatwiejsze stanie się planowanie kolejnych zmian czy elastyczne rozliczanie godzin pracy – różne godziny rozpoczynania pracy przez pracowników nie będą problematyczne przy obliczaniu należności podczas okresu rozliczeniowego.

Elektroniczna ewidencja czasu pracy a przepisy prawa pracy

Dodatkowo narzędzie wskaże też ewentualne konflikty z przepisami dyktowanymi przez prawo pracy – elastyczny czas pracy pozwala całkowicie legalnie zorganizować pracę inaczej niż w wypadku przyjętej normy, lecz nie jest to jednak rozwiązanie całkowicie pozbawione zasad. Przy planowaniu pracy pracownika należy pamiętać o art. 129 Kodeksu pracy, według którego czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jak również 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy. Należy pamiętać także o zachowaniu tygodniowych i co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Elastyczne rozliczanie czasu pracy a karta czasu pracy

Opisywany elastyczny system pracy szczególnie dobrze sprawdza się w branżach związanych ze sprzedażą i obsługą klienta, zwłaszcza jeżeli pracownicy dojeżdżają do domów lub firm klientów. W przypadku takich osób karta godzin pracy wygląda nieraz jak wielobarwna mozaika. Jednocześnie mogą one np. wygospodarować czas w ciągu dnia na opiekę nad dzieckiem, bądź realizację pasji, co przyczynia się do zachowania work-life balance. Osoby mające elastyczny czas pracy mogą także podejmować się w wolnym czasie innej działalności zarobkowej, np. na podstawie umowy o dzieło.

Wady elastycznego czasu pracy

To, co daje wiele możliwości pójścia na rękę, stwarza również zagrożenia – m.in. problemy z monitorowaniem elastycznego czasu pracy, co w filmie zatrudniającej kilkadziesiąt lub kilkaset osób może być sporym wyzwaniem. Nowoczesne rozwiązania informatyczne w znacznym stopniu ułatwiają jednak ten proces, dając przedsiębiorcom do ręki wygodne, a zarazem skuteczne narzędzia do kontrolowania rzeczywistej liczby przepracowanych godzin i elastycznego rozliczania czasu pracy.

Jednym z takich programów jest Kadromierz – rozbudowana, ale jednocześnie łatwa w obsłudze aplikacja, dzięki której zawsze będziesz wiedzieć, ile czasu tak naprawdę pracownik spędził w firmie. Dzięki systemowi wdrożenie elastycznego czasu pracy nie będzie już problemem. Skorzystasz na tym Ty, gdyż forma zatrudnienia będzie bardziej atrakcyjna oraz zyskają pracownicy, którzy z pewnością docenią fakt, iż mogą wykonywać obowiązki w wygodnych dla nich porach.

Elastyczny czas pracy w branżach sezonowych

Ze szczególną ulgą wprowadzenie przepisów prawa pracy dot. elastycznego czasu pracy przyjęli reprezentanci branż zaliczanych do typowo sezonowych. Ewidencja pracowników w takich firmach dokładnie obrazuje zmieniającą się w ciągu każdego roku koniunkturę oraz popyt na dane produkty bądź usługi. Obecnie, posługując się elastycznym systemem pracy, można zracjonalizować jej koszty i utrzymać dotychczasowe stanowiska. Wcześniej natomiast firmy nieraz były zmuszone do stosowania zwolnień grupowych i wypłacania w związku z tym odpraw.