Wysługa lat – ile wynosi dodatek stażowy?

Dodatek stażowy to jeden z elementów wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej – mowa między innymi o pracownikach urzędów państwowych. Jego wysokość zależy od długości każdego stosunku pracy. Sprawdź, komu przysługuje dodatek stażowy, ile wynosi oraz na jakich zasadach jest wypłacany.

Czym jest dodatek stażowy?

Dodatek stażowy, znany także jako dodatek za wysługę lat, to świadczenie, które wypłacane jest niektórym pracownikom sfery budżetowej po spełnieniu określonych warunków. Dodatek za staż pracy przysługuje po przepracowaniu określonego czasu w danym zakładzie pracy. Stanowi on formę nagrody dla pracownika ze względu na długą współpracę.

Choć dodatek za wysługę lat bezwzględnie przysługuje jedynie pracownikom sfery budżetowej, nie ma przeciwwskazań do wprowadzenia takiego benefitu w prywatnych przedsiębiorstwach. Wówczas taką informację należy zawrzeć w przepisach wewnątrzzakładowych danego zakładu pracy. Warto jednak pamiętać, że dodatek stażowy przyznany poza sferą budżetową jest jedynie dobrą wolą pracodawcy, a nie jego obowiązkiem.

Co ważne, wysługa lat to nie to samo, co staż pracy w pojęciu Kodeksu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze takie jak wysokość urlopu wypoczynkowego. W tym przypadku do stażu pracy wliczają się także wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia oraz okresy nauki.

Komu przysługuje dodatek stażowy?

Dodatek stażowy przysługuje niektórym grupom zawodowym należącym do sfery budżetowej. Wśród beneficjentów tego świadczenia znajdują się m.in.: nauczyciele, pracownicy sądów i prokuratur, urzędnicy, żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej, pracownicy ośrodków pomocy społecznej czy straży gminnej.

Specyfikę przyznawania tego świadczenia regulują przepisy zawarte m.in. w aktach prawnych takich jak:

• rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 grudnia 2001 roku,
• ustawa z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych,
• ustawa z dnia 26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela.

Zgodnie z tymi regulacjami, okres, po którym pracownikowi przysługuje dodatek za wysługę lat, jest uzależniony od jego specyfiki zawodowej. Przykładowo, policjantom przysługuje po 2 latach pracy, nauczycielom – po 4 latach, natomiast pracownikom samorządowym – po 5 latach.

Jak obliczyć wysokość dodatku stażowego?

To, ile wynosi wynagrodzenie za staż 2024, zależy od indywidualnego wynagrodzenia każdego z pracowników. W przypadku nauczycieli dodatek za wysługę lat wynosi 1% wynagrodzenia zasadniczego. Gdy nauczyciel zatrudniony jest w dwóch placówkach, może pobierać niezależnie dwa dodatki za staż pracy (okresów zatrudnienia w dwóch odrębnych miejscach nie należy jednak sumować). Co ważne, dodatek stażowy nie może przekroczyć 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

W przypadku pracowników samorządowych dodatek za staż wynosi 5% miesięcznego wynagrodzenia. Z każdym rokiem wzrasta on o 1% do maksymalnej wysokości 20%. Z kolei wysługa lat pracy policjanta następuje po dwóch latach służby. Wówczas otrzymuje on dodatek stażowy w wysokości 2% uposażenia, który wzrasta co rok o 1% aż do osiągnięcia 20% wysokości dodatku. Po przekroczeniu tego limitu wzrasta o 0,5% aż do osiągnięcia maksymalnego limitu 25%.

W przypadku nieobowiązkowego dodatku stażowego dla osób pracujących poza sferą budżetową prawo nie określa szczegółowych zasad. To od pracodawcy należy, czy oraz w jaki sposób dodatek stażowy w jego zakładzie pracy zostanie naliczony. Ważne jest jednak, aby informacja dotycząca zasad ewentualnego przyznania dodatku stażowego była transparentna i przedstawiona w wewnętrznym regulaminie wynagradzania lub zawarta w umowie o pracę.

Wysokość dodatku stażowego a minimalne wynagrodzenie

Przed 1 stycznia 2020 roku dodatek za wysługę lat wliczał się do składników wynagrodzenia, których suma musiała być co najmniej równa wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przez takie rozwiązanie zdarzało się, że pracownicy z wyższym stażem pracy zarabiali tyle samo co początkujący pracownicy. Obecnie dodatek stażowy nie wlicza się do minimalnego wynagrodzenia.

Przykład

Pan Marek jest zatrudniony w urzędzie państwowym od 3 lat. Jego wynagrodzenie jest równe najniżej krajowej, czyli w lutym 2024 roku wyniesie 4242 zł brutto. Ze względu na wieloletnią pracę jego dodatek za wysługę lat wynosi 7%, czyli w tym przypadku 296,94 zł.

Dodatek za wysługę lat – na jakich zasadach jest wypłacany?

Dodatek za staż pracy jest wypłacany raz w miesiącu, najczęściej razem z wynagrodzeniem. Jeśli pracownik nabywa uprawnienia do dodatku w trakcie danego miesiąca, wypłata dodatku obejmuje pierwszy miesiąc następujący po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do wspomnianego świadczenia. To samo dotyczy sytuacji, gdy pracownik uzyskuje prawo do wyższego dodatku.

Ponadto dodatek za wysługę lat przysługuje także w przypadku nieobecności w pracy z powodu choroby, opieki nad dzieckiem lub członkiem rodziny, pod warunkiem że pracownik pobiera zasiłek z ubezpieczenia społecznego. Nie obowiązuje jednak podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego. Warto jednak zaznaczyć, że dodatek ten nie wpływa na zwiększenie podstawy wymiaru innych świadczeń, takich jak wynagrodzenie chorobowe, świadczenie rehabilitacyjne czy zasiłek opiekuńczy, natomiast wlicza się go do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego.

Dodatek za staż pracy a podatek dochodowy

Dodatek za staż pracy jest traktowany tak samo, jak wynagrodzenie zasadnicze, gdy chodzi o podatek dochodowy od osób fizycznych. Zgodnie z przepisami, pracownik otrzymujący ten dodatek musi uwzględnić go przy rozliczeniach podatkowych. Oznacza to, że kwota dodatku wpływa na ostateczny dochód, który podlega opodatkowaniu według obowiązujących stawek podatkowych. Dodatek za staż pracy jest uwzględniany podczas rozliczeń podatkowych pracowników, podobnie jak inne składniki wynagrodzenia.

Sprawdź nowoczesny program do planowania i zarządzania czasem pracy. Znajdziesz w nim takie funkcje jak: ewidencja czasu pracy, grafiki online czy program RCP.