Zmniejszenie etatu – kiedy możemy to zrobić?

W dobie pandemii koronawirusa przedsiębiorcy muszą zmagać się z wieloma problemami. Jednym z nich jest konieczność redukcji etatów pracy. I choć w dalszym ciągu utrzymuje się ona na wysokim poziomie, mniej bolesnym rozwiązaniem w tej kwestii może okazać się zmniejszenie etatu pracowniczego. Kiedy i jak można tego dokonać?

Kiedy pracodawca może zmniejszyć etat?

Dla wielu pracowników zmniejszenie etatu pracy stanowi ostateczny krok, który ma utrzymać ich na dotychczas zajmowanym stanowisku. Pracodawcy uznają taką procedurę za „bramkę”, dzięki której mogą oszczędzić zatrudnionemu zwolnienia. Nie da się zatem ukryć, że decyzja o wdrożeniu tego kroku zazwyczaj jest podejmowana przez przełożonego w kryzysowych sytuacjach. Co więcej, może on dokonać tego na dwa sposoby.

Porozumienie zmieniające a wypowiedzenie zmieniające

W każdej firmie zmniejszenie etatu pracy może odbywać się na dwóch zasadach. Pierwsza z nich – porozumienie zmieniające – zakłada zawarcie porozumienia między obydwoma stronami co do zmian, wprowadzanych w warunkach zatrudnienia. W tej sytuacji obniżenie etatu odbywa się więc za zgodą pracownika, poprzez przedstawienie mu nowych reguł umowy. Co więcej, ich wdrożenia nie musi poprzedzać żaden okres przejściowy, zatem zaczynają one obowiązywać w momencie podpisania stosownych dokumentów przez obie strony.

Nie każdy pracownik przychylnie podchodzi jednak do powyższego sposobu zmniejszenia etatu pracy. Jeżeli więc przełożony spodziewa się komplikacji, może skorzystać z drugiego sposobu na obniżenie etatu – czyli wypowiedzenia zmieniającego. Jak sama nazwa wskazuje, operuje ono na rozwiązaniu dotychczas obowiązującej umowy i narzuceniu pracownikowi nowych warunków zatrudnienia. Co więcej, przełożony w żaden sposób nie musi wcześniej konsultować z pracownikiem wprowadzanych zmian. Podwładny zaś może zdecydować się na przyjęcie nowej wersji umowy lub ją odrzucić. W drugim przypadku jest to jednak tożsame z pożegnaniem się ze stanowiskiem pracy.

Zmniejszenie etatu pracy bez zgody pracownika

Oba z powyższych sposób na zmniejszenie etatu pracy zakładają, że przełożony musi wcześniej poinformować pracownika o swoich poczynaniach. Niemniej jednak pandemia koronawirusa sprawiła, że reguły te uległy zmianom. Obecnie akceptowalne są dwa wyjątki, kiedy to etat zatrudnionego może zostać obniżony bez jego akceptacji. Zgodnie z ustawą z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, przełożony może objąć pracownika okresem przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, bez jego zgody.