
Urlop rodzicielski 2023 – co się zmieni?
Przeczytaj w: 3 minuty
ostatnia aktualizacja: 17/08/2023
Urlop rodzicielski jest jednym z uprawnień, które przysługują pracującym rodzicom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Wprowadzenie unijnej dyrektywy work-life balance będzie wiązać się m.in. ze zwiększeniem liczby tygodni urlopu rodzicielskiego. Zobacz jeszcze, jakie zmiany czekają pracujących rodziców od 26 kwietnia 2023 roku.

Sprawdź, co znajdziesz w artykule:
Czym jest urlop rodzicielski?
Urlop rodzicielski jest urlopem, który przysługuje matce lub ojcu zaraz po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Można go wykorzystać najpóźniej do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat.
Komu przysługuje urlop rodzicielski?
Do korzystania z urlopu rodzicielskiego są uprawnieni zarówno matka, jak i ojciec dziecka. Skorzystać z niego mogą również członkowie najbliżej rodziny w przypadku:
- śmierci matki,
- porzucenia dziecka przez matkę,
- gdy matka posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji,
- gdy matka przebywa w szpitalu bądź w innym zakładzie leczniczym w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń.
Ile wynosi urlop rodzicielski?
Wymiar urlopu rodzicielskiego jest zależny od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu i wynosi:
- max. 41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
- max. 43 tygodnie – po urodzeniu więcej niż jednego dziecka.
Należy pamiętać, że podany wymiar urlopu rodzicielskiego jest łączny dla obu rodziców. W nowelizacji jednak nastąpiła zmiana, która zakłada 9 tygodni nieprzenoszalnego urlopu dla każdego z rodziców. Uprawnieni mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego jednocześnie – bądź jedna osoba może korzystać z urlopu, a druga pobierać zasiłek macierzyński.
Podany wymiar urlopu rodzicielskiego można podzielić na maksymalnie 5 części. Urlopu rodzicielskiego udziela się w tygodniach, a nie dniach.
Rodzice mają prawo do pracy na maksymalnie 1/2 etatu w czasie urlopu rodzicielskiego. Wówczas jego wymiar zostaje proporcjonalnie przydłużony do maksymalnie 82 lub 86 tygodni.

Urlop rodzicielski a przyjęcie dziecka na wychowanie
Podobne zasady obowiązują, gdy mowa o przyjęciu dziecka na wychowanie. Rodzice adopcyjni mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego (lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego). Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi wówczas:
- 38 tygodni – w przypadku przyjęcia dziecka do 14. roku życia,
- 41 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
- 43 tygodnie – w przypadku jednoczesnego przyjęcia co najmniej dwojga dzieci.
Jak jest płatny urlop rodzicielski?
Należy pamiętać, że urlop rodzicielski, w odróżnieniu od np. urlopu wychowawczego, jest urlopem płatnym. Za czas jego trwania przysługuje zasiłek macierzyński. Wynagrodzenie wynosi:
- 70% podstawy wymiaru – za pozostały okres urlopu rodzicielskiego,
- 81,5% podstawy wymiaru – za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w pełnym wymiarze.
Natomiast w sytuacji, gdy pracownik złoży jeden wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego i macierzyńskiego w pełnym wymiarze, zasiłek macierzyński wynosi 81,5% podstawy wymiaru zasiłku przez cały okres.
Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego
Chcąc skorzystać z urlopu rodzicielskiego zaraz po urlopie macierzyńskim, należy złożyć wniosek nie później niż 21 dni po porodzie. Jeśli pracownik zdecyduje się na skorzystanie z urlopu później, wniosek musi zostać złożony najpóźniej 21 dni przed jego rozpoczęciem.
Wniosek o urlop rodzicielski powinien zawierać:
- imię i nazwisko pracownika,
- imię i nazwisko wraz z datą urodzenia dziecka,
- datę rozpoczęcia urlopu rodzicielskiego,
- datę zakończeniu urlopu rodzicielskiego,
- oświadczenie o korzystaniu z urlopu przez drugiego rodzica.
W załączniku powinien znaleźć się także skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
Sprawdź, jak zaplanować urlopy w Twojej firmie.
Urlop rodzicielski – zmiany w 2023 roku
Zmiany, które wejdą w życie 26 kwietnia 2023 roku, zakładają wydłużenie urlopu rodzicielskiego.
Przedłużenie urlopu rodzicielskiego o 9 tygodni wiąże się jednak z pewnymi wytycznymi. Zarówno matka, jak i ojciec dziecka zyskają prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, których nie będzie można przenieść na innego rodzica. Pozostała część urlopu, czyli 23 bądź 25 tygodni, może zostać podzielona pomiędzy oboje rodziców lub zostać wykorzystana przez jednego z nich. Takie rozwiązanie ma zachęcić ojców do korzystania z urlopu rodzicielskiego i wyrównać szanse matek na rynku pracy.
Wymiar urlopu rodzicielskiego ulegnie przedłużeniu również w przypadku przysposobienia dziecka i wyniesie:
- 38 tygodni – przyjęcie dziecka poniżej 7 lat (lub 10 lat przy odroczeniu obowiązku szkolnego) po wykorzystaniu urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze 9 tygodni,
- 41 tygodni – przyjęcie na wychowanie jednego dziecka,
- 43 tygodnie – jednoczesne wychowanie więcej niż jednego dziecka.
Sprawdź, jak zmienią się uprawnienia rodzicielskie w pracy w 2023 roku.
Sprawdź, jakie prawa przysługują ojcu na urlopie ojcowskim.
Zasiłek macierzyński 2023 – zmiany
Wprowadzone zmiany mają ujednolicić stawkę zasiłku macierzyńskiego. W przypadku zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego ma on wynieść 70% podstawy zasiłku, natomiast zasiłek macierzyński ma wynieść 81,5% podstawy.
W przypadku indywidualnych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługujących ojcu zasiłek ma wynieść 70% podstawy wymiaru.
Elektroniczny wniosek o urlop rodzicielski
Treść wniosku pozostanie taka sama. Nowością będzie możliwość złożenia wniosku w postaci elektronicznej, np. wysyłając go mailem lub za pomocą Kadromierza dzięki funkcji elektronicznych wniosków urlopowych. Składanie wniosków urlopowych w naszej aplikacji jest banalnie proste. Prośbę o urlop można złożyć jednym kliknięciem za pomocą aplikacji dla pracowników. Dzięki temu oszczędzasz czas i walczysz z marnowaniem papieru. Pamiętaj, że wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego powinien być złożony co najmniej 21 dni przed jego rozpoczęciem.

14-dniowy darmowy okres próbny. Testujesz plan Premium. Nie wymagamy karty.