Miejsce wykonywania pracy w umowie – jak je określić?

Zgodne z Kodeksem pracy pracodawca i pracownik są zobowiązani do ustalenia w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy. Ma to znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstwa, kwestii delegacji, pracy zdalnej i zmian lokalizacji. Sprawdź, co warto wiedzieć na temat miejsca pracy w umowie o pracę.

Miejsce wykonywania pracy w umowie o pracę

Zgodnie z art. 29 § 1 Kodeksu pracy strony umowy o pracę powinny ustalić warunki pracy i płacy, do których zaliczają się m.in.:

• rodzaj pracy,
• miejsce lub miejsca wykonywania pracy,
• wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
• wymiar czasu pracy,
• termin rozpoczęcia pracy.

Każdy z tych elementów jest niezbędny do prawidłowego zawarcia umowy o pracę i precyzyjnego określenia obowiązków oraz praw obu stron. Oznacza to, że określenie miejsca wykonywania pracy w umowie o pracę jest konieczne w każdym przypadku. Miejsce pracy powinno być jasno wskazane, aby pracownik i pracodawca mieli pełną świadomość, gdzie będą realizowane obowiązki służbowe. Jest to istotne nie tylko ze względu na organizację pracy, ale także z punktu widzenia prawa pracy, które przewiduje różne regulacje w zależności od lokalizacji miejsca pracy, na przykład w zakresie przepisów BHP czy delegacji.

Oczywiście, miejscem wykonywania pracy nie musi być jedynie siedziba pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy pozwalają na elastyczne określenie miejsca wykonywania pracy, co oznacza, że może to być np. określony region, miasto czy kilka różnych miejsc. Współczesne formy zatrudnienia, takie jak praca zdalna, również mogą wpłynąć na określenie miejsca pracy, gdzie miejscem wykonywania pracy będzie np. adres zamieszkania pracownika lub inna uzgodniona z pracodawcą lokalizacja. W każdym przypadku jednak miejsce wykonywania pracy powinno być jasno i precyzyjnie określone w umowie, aby uniknąć późniejszych nieporozumień i sporów na tym tle.

Miejsca wykonywania pracy – przykłady

Miejsce pracy w umowie powinno być powiązane z jej rodzajem, co znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z 11 kwietnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 350/00, OSNP 200/2/36). W związku tym można wymienić trzy sposoby określenia miejsca pracy w umowie o pracę:

• określenie punktowe,
• określenie obszarowe,
• określenie ruchome.

Określenie punktowe

W tym ujęciu miejsce pracy to konkretny punkt geograficzny lub adres. Może to być adres zakładu pracy lub adres zamieszkania pracownika w przypadku pracy zdalnej. Jest to właściwe dla pracowników wykonujących prace związane ze stałym miejscem, takich jak pracownicy biurowi czy pracownicy zakładów produkcyjnych. Taki sposób określenia miejsca pracy jest klarowny i precyzyjny, co ułatwia zarządzanie pracą i codzienną organizację pracownika.

Przykład: biuro firmy przy ul. Świdnickiej 10 we Wrocławiu

Określenie obszarowe

Jest to właściwe w odniesieniu do prac, które wymagają ciągłego przemieszczania się, czyli u pracowników mobilnych. Obszar ten musi być tak określony, aby odpowiadał rzeczywistemu terenowi, na którym pracownik przemieszcza się w ramach umówionej pracy. Jeśli większość obowiązków wykonywana jest na obszarze dwóch województw, to te województwa powinny być wskazane w umowie jako stałe miejsce świadczenia pracy. Taki sposób określenia miejsca pracy jest typowy dla przedstawicieli handlowych, serwisantów czy pracowników terenowych.

Przykład: teren województwa dolnośląskiego

Określenie ruchome

Jest to właściwe, gdy pracodawca prowadzi działalność budowlaną lub montażową. W tym przypadku stałymi miejscami pracy są konkretne miejsca na danym obszarze, do których pracownik zostaje skierowany w celu stałego świadczenia umówionego rodzaju pracy. Taki sposób określenia miejsca pracy jest typowy dla pracowników budowlanych, ekip montażowych oraz innych pracowników realizujących projekty w różnych lokalizacjach.

Przykład: różne miejsca na terenie województwa dolnośląskiego i łódzkiego zgodnie z harmonogramem prac

Praca zdalna a miejsce wykonywania pracy w umowie

Zgodnie z art. 67 Kodeksu pracy miejsce wykonywania pracy zdalnej musi być uzgodnione z pracodawcą. W praktyce oznacza to, że pracownik nie może samodzielnie decydować o miejscu, z którego będzie wykonywał swoje obowiązki zawodowe, bez wcześniejszego porozumienia z pracodawcą. Każda zmiana miejsca wykonywania pracy zdalnej musi być konsultowana i zaakceptowana przez pracodawcę. Ma to kluczowe znaczenie z kilku powodów, przede wszystkim związanych z koniecznością zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Pracodawca, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, jest zobowiązany do zapewnienia pracownikowi odpowiednich warunków pracy, niezależnie od tego, czy praca wykonywana jest w siedzibie firmy, czy zdalnie. Pracodawca musi mieć pewność, że miejsce wykonywania pracy zdalnej jest odpowiednio dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy oraz że pracownik ma zapewnione warunki do bezpiecznego i efektywnego wykonywania swoich obowiązków.

Miejsce wykonywania pracy w umowie a delegacja

Określenie w umowie miejsca wykonywania pracy jest istotne przede wszystkim ze względu na późniejszą możliwość ustalenia, czy i od którego momentu pracownik jest w podróży służbowej. Wynika to z treści art. 77 Kodeksu pracy, który wyraźnie zaznacza, że osobie zatrudnionej wykonującej na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

W praktyce jasno zdefiniowane miejsce wykonywania pracy w umowie pozwala na łatwe określenie, kiedy pracownik opuszcza swoje stałe miejsce pracy, co stanowi podstawę do uznania, że rozpoczął on podróż służbową. Bez precyzyjnego zapisu dotyczącego miejsca pracy, mogą pojawić się niejasności i spory dotyczące tego, czy konkretne zadanie wykonywane poza siedzibą firmy kwalifikuje się jako podróż służbowa. Na przykład, jeśli umowa określa miejsce pracy jako „biuro we Wrocławiu”, wszelkie zadania realizowane poza Warszawą będą traktowane jako podróż służbowa, co uruchamia prawo do odpowiednich świadczeń. Jednakże, w przypadku określenia miejsca pracy jako „teren województwa dolnośląskiego”, tylko zadania wykonywane poza tym województwem będą uznawane za delegacje.

Sprawdź, o czym musisz pamiętać, oddelegowując pracownika.

Dwa miejsca pracy w umowie – jak zaplanować grafik pracy?

Wprowadzenie w umowie o pracę zapisu o dwóch lub więcej miejscach pracy może być korzystne zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika, zwłaszcza w dynamicznych branżach, takich jak gastronomia. Przykładem może być sieć pizzerii posiadająca cztery lokalizacje na terenie Wrocławia. Określenie kilku miejsc pracy w umowie umożliwia elastyczne zarządzanie personelem, co jest szczególnie istotne w sytuacjach, gdy w jednym punkcie brakuje pracowników. W takim przypadku pracownik może być czasowo przeniesiony z punktu B do punktu A, co pozwala na utrzymanie ciągłości pracy i zadowolenia klientów.

Planowanie grafiku pracy w takim systemie wymaga precyzyjnej koordynacji i komunikacji. Narzędziem, które może znacząco ułatwić zarządzanie takim modelem pracy, jest Kadromierz – nowoczesny system do zarządzania czasem pracy i grafikami pracowników. Dzięki Kadromierzowi możesz łatwo planować i monitorować grafik pracy i przypisywać pracownikom zmiany w różnych lokalizacjach. Zarejestruj się już dziś, aby zacząć korzystać z tych możliwości i usprawnić zarządzanie swoimi pracownikami.