Czym jest spis z natury?

Z jakich pozycji składa się spis z natury? Kto i kiedy ma obowiązek go sporządzić? W poniższym artykule znajdziesz podstawowe informacje na ten temat.

Potocznie nazywany też remanentem, spis z natury pozwala określić stan faktyczny zasobów rzeczowych i pieniężnych w przedsiębiorstwie, a następnie skorygować stan odnotowany w ewidencji księgowej. Dzięki niemu można więc odkryć błędy oraz ewentualne nadużycia, których dopuścili się pracownicy.

Kolejną dawką wiedzy, jakiej dostarcza spis z natury, są informacje na temat naturalnych zmian zachodzących w posiadanych przedmiotach – będzie to m.in. ich utrata zdatności do spożycia (w przypadku żywności), spadek lub wzrost wartości w reakcji na podaż oraz popyt na rynku bądź zmianę stosowanych technologii itp.

Spis z natury powinien obejmować:

• towary przeznaczone do sprzedaży w stanie niezmienionym (gotowe do sprzedaży)
• surowce służące do produkcji, łącznie z opakowaniami, np. butelkami, puszkami
• półprodukty
• towary znajdujące się w trakcie produkcji, usługi w trakcie realizacji
• gotowe wyroby własnej produkcji, wykonane w pełni usługi itp.
• odpadki, towary które uległy uszkodzeniu bądź zniszczeniu i częściowo straciły swą wartość

Kiedy sporządza się arkusz spisu z natury?

• 1 stycznia każdego roku
• na koniec roku podatkowego
• w dniu rozpoczęcia działalności gospodarczej
• w momencie zmiany wspólnika
• gdy zmienia się proporcję udziałów wspólników
• w momencie likwidacji działalności

Jeżeli ma się w planach sporządzenie spisu z natury w innym terminie niż wskazane powyżej, należy powiadomić o tym fakcie naczelnika „swojego” urzędu skarbowego najpóźniej siedem dni przed datą sporządzenia spisu.

Poszczególne arkusze, z których składa się spis z natury, powinny być traktowane jako dowody księgowe, stanowią one także drugi ścisłego zarachowania. Dlatego też ważne jest, by zostały one prawidłowo ponumerowane przed wydaniem – tak, by nie dało się ich „podmienić”. Za poprawność tego procesu odpowiada osoba przewodząca komisji inwentaryzacyjnej.

Z jakich pozycji składa się spis z natury?

• dane firmy oraz jej właściciela
• data sporządzenia spisu
• kolejne numery pozycji w arkuszu
• dokładny opis towarów oraz innych składników zawartych w spisie
• jednostki miar dla podawanych wartości
• odnotowane ilości składników spisu
• ceny dla danej jednostki miary
• wartości poszczególnych składników, czyli ich ceny jednostkowe przemnożone przez ilości
• łączną wartość wszystkich pozycji
• klauzula mówiąca o tym, na której pozycji zakończono spis
• podpisy autorów spisu z natury oraz właściciela/i zakładu

Spis z natury może też zawierać pewne odstępstwa od podanych powyżej zasad. Dotyczą one m.in. działalności księgarskiej oraz antykwarycznej, kantorowej, związanej z udzielaniem pożyczek pod zastaw czy działami specjalnymi produkcji rolnej.

Rzetelne wykonanie remanentu jest niezbędne do prawidłowego określenia dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej, który następnie posłuży do wyliczenia należnego podatku PIT. Jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa od wartości remanentu początkowego, to różnicę między nimi należy dodać do osiągniętego dochodu. W odwrotnej sytuacji (remanent wzór końcowy niższy od początkowego) różnicę między obiema wartościami odejmuje się od uzyskanego dochodu.