Wskaźnik wydajności pracy – czym jest i jak go obliczyć?

Wskaźnik wydajności pracy pomaga zrozumieć, jak efektywnie zasoby ludzkie są wykorzystywane w przedsiębiorstwie. Pozwala on menedżerom oceniać, jak szybko i efektywnie pracownicy przekładają swoje umiejętności i czas pracy na konkretne wyniki. Sprawdź, czym dokładnie jest wskaźnik wydajności pracy i jak można go obliczyć, aby zoptymalizować procesy i zwiększyć produktywność w każdej organizacji.

Czym jest wydajność pracownika?

Wydajność pracownika to kluczowy wskaźnik ekonomiczny, który mierzy ilość wyprodukowanych produktów lub usług świadczonych w określonym czasie. Nie jest to jednak metryka statyczna – osiągnięcie optymalnej wydajności pracy jest ciągłym wyzwaniem, które wymaga analizy wielu czynników, takich jak produktywność pracowników, ich motywacja, jak również stosunek wynagrodzeń do generowanych przez nich wyników.

Wskaźniki wydajności pracy

Mierzenie wydajności pracy jest niezbędne dla oceny efektywności operacyjnej na różnych szczeblach organizacji. Oto jak wskaźniki wydajności pracy mogą być zastosowane na różnych poziomach:

• wydajność indywidualna – miara ilości wykonanych zadań przez jednego zatrudnionego w określonym czasie,
• wydajność zbiorowa – odnosi się do wydajności grupy pracowników lub całego działu, mierząc ich wspólną efektywność w realizacji celów organizacyjnych,
• wydajność społeczna – miara wyników pracy przedsiębiorstwa w skali branży i całej gospodarki narodowej, analizująca wpływ firmy na otoczenie ekonomiczne i społeczne.

Czynniki wpływające na wydajność pracy

Wydajność pracownika może być determinowana przez wiele czynników zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Do wewnętrznych należą umiejętności i doświadczenie pracownika, jego motywacja, zdrowie fizyczne i psychiczne oraz stosunek do pracy.

Zewnętrzne czynniki to m.in. jakość środowiska pracy, dostęp do odpowiednich narzędzi i technologii, efektywność organizacji pracy w firmie, a także wsparcie ze strony kierownictwa i współpracowników. Ważną rolę odgrywa tutaj także odpowiednio zaplanowany grafik pracy, który bierze pod uwagę prognozowaną sprzedaż i zapotrzebowanie na pracowników.

Ponadto istotny wpływ na wydajność mają również systemy wynagradzania i benefity, które mogą znacząco motywować pracowników do lepszego wykorzystywania swojego potencjału. Nie można także ignorować wpływu work-life balance, który ma kluczowe znaczenie dla utrzymania długotrwałej wysokiej wydajności.

Wskaźnik wydajności pracy – wzór

Aby obliczyć wydajność pracy, możesz posłużyć się ogólnym wzorem:

wydajność pracy = efekty pracy / nakład pracy

Ogólny wzór na wydajność pracy jest uniwersalnym narzędziem, które pozwala ocenić, ile jednostek produktu lub usługi jest wytwarzanych na jednostkę włożonego wysiłku (np. godziny pracy). Można go dostosować do różnych warunków i specyfiki działalności, co czyni go bardzo elastycznym narzędziem w analizie wydajności.

Przykład

Firma konsultingowa chce ocenić wydajność swoich konsultantów. Wykorzystuje ogólny wzór na wydajność pracy, mierząc liczbę zakończonych projektów (efekty pracy) w stosunku do liczby godzin pracy wszystkich konsultantów (nakład pracy). Wynikiem jest liczba projektów na godzinę pracy, co pozwala zarządowi na ocenę efektywności pracy i podejmowanie decyzji o możliwych szkoleniach czy zmianach organizacyjnych.

Wskaźnik wydajności pracy – firma produkcyjna

Do obliczenia wydajności pracy w firmach produkcyjnych, należy wziąć pod uwagę stosunek wielkości produkcji dóbr do czasu pracy pracownika lub całkowitego nakładu pracy. Takie mierniki pozwalają menedżerom na szczegółowe śledzenie produktywności w odniesieniu do czasu i zasobów ludzkich, co pomaga w dalszej optymalizacji procesów produkcyjnych.

Do obliczenia wydajności pracowników w firmach produkcyjnych możesz użyć następujących wzorów:

wydajność pracy = wielkość produkcji dóbr / czas pracy pracownika

wydajność pracy = wielkość produkcji dóbr / nakład pracy

Przykład

Zakład produkujący części samochodowe analizuje swoją wydajność, stosując wzór wydajność pracy = wielkość produkcji dóbr / czas pracy pracownika. Mierzą ilość wyprodukowanych części na godzinę pracy, co pozwala na identyfikację wąskich gardeł w produkcji oraz efektywne zarządzanie zmianami pracowników, by maksymalizować produktywność.

Sprawdź, czym są metryki budżetu w firmie.

Wskaźnik wydajności pracy – firma usługowa lub handlowa

W firmach usługowych lub handlowych wydajność pracy może być mierzona przez osiągniętą sprzedaż względem nakładu pracy. Jest to szczególnie przydatne w branżach, gdzie usługi są bezpośrednio związane z klientem, a efektywność pracy bezpośrednio przekłada się na wyniki finansowe.

Pomiar wydajności pracy w firmie usługowej lub handlowej możesz przeprowadzić za pomocą następującego wzoru:

wydajność pracy = osiągnięta sprzedaż / nakład pracy

Przykład

Sieć sklepów odzieżowych wykorzystuje powyższy wzór do oceny produktywności swoich pracowników sprzedaży. Analizując obroty generowane przez każdego sprzedawcę w stosunku do liczby przepracowanych godzin, zarząd może określić, który z pracowników osiąga najlepsze wyniki sprzedażowe oraz zidentyfikować elementy procesu sprzedaży do usprawnienia. Dzięki temu możliwe jest lepsze planowanie grafików czy szkoleń.

Jak zwiększyć wydajność pracy?

Jeśli dążysz do wzrostu wydajności pracy w Twojej firmie, możesz przyjąć różne strategie. Motywowanie pracowników jest jednym z najskuteczniejszych sposobów. Wprowadzenie systemu premiowego, który nagradza za osiągnięcia, może znacząco podnieść zaangażowanie i zadowolenie zespołu. W tym celu warto wprowadzić mierniki wydajności pracy (np. wskaźniki KPI). Pomogą one nie tylko w ocenie wydajności pracowników, ale także mogą posłużyć jako dodatkowa motywacja w sytuacji, gdy zatrudnieni przynoszą firmie oczekiwane zyski. Ważne jest jednak, aby ustalone cele były realistyczne i osiągalne – w innym wypadku możesz uzyskać efekt odwrotny do zamierzonego. Oprócz tego zadbaj o ciągły rozwój kompetencji pracowników. Regularne kursy i szkolenia poprawiają ich umiejętności, co bezpośrednio przełoży się na lepsze wyniki w pracy. Ponadto poprawa warunków pracy, takich jak ergonomia stanowiska, jakość oświetlenia czy dostęp do odpowiednich narzędzi, może znacząco wpłynąć na komfort i wzrost wydajności pracy.

Nie zapomnij także o wykorzystaniu nowoczesnych technologii oraz automatyzacji istniejących procesów. Dzięki temu znacznie zwiększysz wydajność pracy, pozwalając zespołowi skupić się na bardziej strategicznych aspektach działalności. Przykładowym rozwiązaniem może być np. wykorzystanie systemu Kadromierz do zarządzania czasem pracy. Program nie tylko odciąży kierowników i skróci czas potrzebny na ułożenie grafiku pracy z kilku godzin do kilku minut, ale także umożliwi optymalne planowanie czasu pracowników na podstawie zapotrzebowania na personel czy prognozowanej sprzedaży. Ponadto masz także możliwość analizowania kosztów pracy i wydajności pracowników za pomocą metryk budżetu i efektywności pracy.

Zarejestruj się w Kadromierzu i przekonaj się, jak łatwo zwiększyć wydajność pracy Twojego personelu.