Dzień próbny w pracy – czy jest płatny?

Jednym z narzędzi, które pozwalają pracodawcom ocenić kwalifikacje kandydatów przed podjęciem decyzji o długoterminowym zatrudnieniu, jest dzień próbny. Często jednak pojawiają się pytania dotyczące legalności, formalności i płatności za taki dzień. W tym artykule przeanalizujemy te zagadnienia, odpowiadając na pytanie: czy dzień próbny w pracy jest płatny?

Dzień próbny w pracy bez umowy – czy to legalne?

Zatrudnienie pracownika na dzień próbny w pracy bez umowy jest niezgodne z polskim prawem. Zgodnie z art. 29 § 1 Kodeksu pracy, każda umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie i określać strony umowy, rodzaj umowy, datę zawarcia umowy oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

• rodzaj pracy,
• miejsce wykonywania pracy,
• wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy,
• wymiar czasu pracy,
• termin rozpoczęcia pracy.

Pracodawca, który zatrudnia pracownika bez umowy, narusza podstawowe zasady prawa pracy. Pracownik wykonujący pracę bez umowy może zgłosić naruszenie do Państwowej Inspekcji Pracy, co może skutkować nałożeniem kary na pracodawcę.

Umowa na okres próbny a dzień próbny w pracy

Choć w Kodeksie pracy nie ma informacji o dniu próbnym, jest mowa o umowie na okres próbny. Powinna ona spełniać wszystkie wymogi formalne umowy o pracę, w tym określenie wynagrodzenia za pracę.

Zgodnie z art. 25 KP umowa na okres próbny może być zawarta na maksymalnie trzy miesiące, a jej długość zależy od zamiaru późniejszego zatrudnienia. Kodeks pracy dopuszcza zatrudnienia pracownika na umowę na okres próbny, który nie przekracza:

• 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
• 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.

Okres też może być wydłużony o maksymalnie miesiąc, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy. Jest to czas, który powinien wystarczyć, aby sprawdzić kwalifikacje pracownika, jego umiejętności oraz podejścia do powierzonych obowiązków. W umowie można także wydłużyć czas obowiązywania umowy o czas urlopu bądź innej usprawiedliwionej obecności. W przepisach nie ma wzmianki o minimalnym czasie trwania umowy o pracę na okres próbny, dlatego też nie ma przeciwwskazań, aby podpisać ją wyłącznie na jeden dzień próbny w pracy.

Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny

Umowa na okres próbny może być zawarta tylko raz między tymi samymi stronami w odniesieniu do tego samego rodzaju pracy. Oznacza to, że jeśli pracownik przechodzi na inny rodzaj pracy u tego samego pracodawcy, możliwe jest zawarcie nowej umowy na okres próbny dotyczącej nowych obowiązków.

Czy za dzień próbny należy się wynagrodzenie?

Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Każda praca wykonana przez pracownika, w tym dzień próbny, powinna być wynagradzana. Co ważne, należy pamiętać, aby zaproponowane wynagrodzenie za pracę nie było niższe niż obowiązująca minimalna krajowa.

Brak wynagrodzenia za dzień próbny stanowi naruszenie przepisów prawa pracy. Art. 80 Kodeksu pracy wyraźnie stwierdza, że za wykonaną pracę przysługuje wynagrodzenie. Zgodnie z przepisami prawa pracy wynagrodzenie za pracę tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności:

• rodzajowi wykonywanej pracy,
• kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu,
• ilości i jakości świadczonej pracy.

Praktyka zatrudniania pracowników na bezpłatny dzień próbny jest niezgodna z przepisami prawa pracy i może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych dla pracodawcy. Pracodawcy, którzy decydują się na takie rozwiązanie, narażają się na odpowiedzialność finansową oraz ryzyko sporów sądowych. Dlatego tak ważne jest, aby każda forma pracy, w tym dzień próbny, była formalnie potwierdzona umową i odpowiednio wynagradzana.

Bezpłatny dzień próbny – konsekwencje

Organizowanie bezpłatnych dni próbnych jest niezgodne z przepisami Kodeksu pracy i może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych dla pracodawcy. Pracodawca, który nie wypłaca wynagrodzenia za wykonaną pracę, które jest podstawowym elementem stosunku pracy, naraża się na odpowiedzialność finansową i prawną. Zgodnie z art. 281 pkt 1 Kodeksu pracy, nielegalne zatrudnienie pracownika bez umowy o pracę może skutkować nałożeniem grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. złotych.

Pracownik, który nie otrzymał wynagrodzenia za dzień próbny, ma prawo zgłosić sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy oraz dochodzić swoich roszczeń w sądzie pracy, takich jak stwierdzenie istnienia stosunku pracy czy żądanie zasądzenia odszkodowania. Sąd pracy, opierając się na art. 94 pkt 9 Kodeksu pracy, może zobowiązać pracodawcę do wypłaty zaległego wynagrodzenia oraz odszkodowania za naruszenie przepisów prawa pracy.

Poszerz swoją wiedzę z zakresu prawa pracy i pobierz darmowy e-book „Przewodnik po prawach pracowników i pracodawców”.

Niezależnie od tego, czy zatrudniasz pracowników na okres próbny, czy na okres nieokreślony, warto zainwestować w program do zarządzania czasem pracy. Jednym z rozwiązań jest Kadromierz – program, który ułatwia zarządzanie czasem pracy, a także monitorowanie obecności pracowników. Kadromierz oferuje szereg funkcji, takich jak rejestrowanie czasu pracy, planowanie grafików pracy, a także generowanie raportów, które pomagają w zarządzaniu kadrami. Co więcej, Kadromierz działa na zasadzie płatności za aktywnego pracownika. Oznacza to, że płacisz tylko za tych pracowników, którzy są aktualnie zatrudnieni i mają aktywne umowy. Jeśli umowa pracownika się skończy i poinformujesz o tym system, przestajesz Twój koszt obniża się.

Taka elastyczność w zarządzaniu kosztami kadrowymi jest niezwykle korzystna dla firm, które dynamicznie zatrudniają pracowników na różne okresy, w tym na umowy na okres próbny. Dzięki Kadromierzowi masz pewność, że płacisz tylko za faktycznie zatrudnione osoby, co pozwala na optymalizację kosztów i lepsze zarządzanie budżetem. Wypróbuj Kadromierz i przekonaj się, jak łatwo można zapanować nad czasem pracy w Twojej firmie zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy, oszczędzając czas i pieniądze.