Mężczyzna trzyma dłonie równolegle, pomiędzy nimi ikonki dotyczące ubezpieczeń.

Składki ZUS 2023 – co się zmieniło?

Autor: Patrycja Kamińska

wpis dodany: 15/12/2021

Przeczytaj w: 4 minuty

ostatnia aktualizacja: 08/01/2024

Wiele zeszłorocznych zmian powiązanych z Polskim Ładem wciąż pozostaje z nami w 2023 roku. Kwota minimalnego wynagrodzenia się zwiększa, a co za tym idzie – wysokość składki zdrowotnej oraz innych składek ZUS również ulega zmianie. Jak będzie wyglądać obliczanie składki ZUS w 2023 roku?

Na dokument o ubezpieczeniu zdrowotnym są wysypane monety.

Ustalanie podstawy wymiaru składki ZUS 2023

Od stycznia 2022 roku podstawa wymiaru składek zdrowotnych jest zależna od formy opodatkowania, którą wybrała osoba prowadząca działalność gospodarczą. Po wejściu w życie nowych przepisów, przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, opodatkowani w formie karty podatkowej wraz z innymi osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, różnią się podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych – według skali podatkowej i w podatku liniowym – a także opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych obowiązuje, oprócz miesięcznej, także roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Składka zdrowotna 2023 – zasady ogólne

Miesięczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej będzie równa dochodowi z działalności gospodarczej – czyli różnicy między przychodami a poniesionymi kosztami ich uzyskania – który uzyskany zostanie w miesiącu poprzedzającym opłacenie składki. Obliczając uzyskany dochód, musimy pamiętać również o pomniejszeniu otrzymanej kwoty o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe czy wypadkowe, chyba że wliczono je do kosztów uzyskania przychodu.

W przypadku, gdy miesięczna podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie mniej niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku, będzie ona zrównana z kwotą minimalnego wynagrodzenia.

Przykład 1.

Miesięczny dochód właściciela firmy Składki wynosi 5000 zł i rozlicza się na zasadach ogólnych, a wysokość stawki zdrowotnej wynosi 9% dochodu, zatem jego miesięczna składka zdrowotna wynosi 450 zł.

5000 zł  x 9% = 5000 × 0,09 = 450 zł

Więcej niż jedna działalność gospodarcza a zasady ogólne

Przedsiębiorca rozliczający się na powyższych zasadach może prowadzić więcej niż jedną działalność pozarolniczą. Wówczas kwota podstawy wymiaru składki zdrowotnej wynosić będzie równa sumie dochodów. Roczna podstawa nie może być jednak niższa od iloczynu liczby miesięcy i wysokości minimalnego wynagrodzenia.

Podatek liniowy a ubezpieczenie zdrowotne

Składka osób wybierających opodatkowanie wyłącznie podatkiem liniowym wynosić będzie 4,9%. Należy jednak pamiętać, że miesięczna wysokość składki nie może być niższa od 9% minimalnego wynagrodzenia.

Przykład 2.

Właścicielka firmy ZUS Care wybrała opodatkowanie wyłącznie podatkiem liniowym. Wysokość składki w przypadku tego rodzaju opodatkowania wynosi 4,9% dochodu. Zakładając, że jej miesięczny dochód wynosi 4000 zł, wysokość jej składki zdrowotnej wynosi:

4000 zł x 4,9% = 4000 × 0,049 = 196 zł

Jednak należy wziąć pod uwagę, że wysokość składki nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia, które w pierwszej połowie 2023 roku wynosi 3490 zł.

3490 zł  x 9% = 3490 × 0,09 = 314,10 zł

Biorąc pod uwagę powyższe warunki, wysokość składki wyniesie 314,10 zł.

Składka zdrowotna 2023 – ryczałt ewidencjonowany

W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych miesięczna podstawa wymiaru składki nadal ustalana będzie progresywnie i zależnie od uzyskanych przychodów:

  • przychody nieprzekraczające 60 tys. zł w roku kalendarzowym – podstawa wynosi 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
  • przychody powyżej 60 tys. zł. nieprzekraczające 300 tys. zł w roku kalendarzowym – podstawa wynosi 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia,
  • przychody przekraczające kwotę 300 tys. zł w roku kalendarzowym – podstawa wynosi 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Jeśli przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą, której przychody opodatkowane były na zasadach ogólnych lub wspomnianym ryczałtem, przy określaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia będzie mógł przyjąć kwotę przychodów, które uzyskał w roku poprzednim.

Przykład 3.

Formą opodatkowania wybraną przez właściciela firmy Podatki jest ryczałt od dochodów ewidencjonowanych. Podstawa składki w tym przypadku wynosi odpowiednio 60%, 100% lub 180% osiągniętych przychodów (zgodnie z powyższymi ustaleniami). Wysokość stawki wynosi 9% podstawy składki. Przychody właściciela firmy Podatki wynoszą 26 000 zł miesięcznie.

Pierwszym krokiem będzie obliczenie przychodów rocznych:

26 000 zł x 12 = 312 000 zł

W przypadku dochodów rocznych w wysokości 312 tys. zł podstawa do obliczenia wynosi 180% przeciętnego wynagrodzenia.

Zgodnie z informacjami ministerstwa prognozowane przeciętne wynagrodzenie na rok 2023 wynosi 6935 zł.

6935 zł x 180% = 6935 × 1,8 = 12 483 zł

12 483 zł x 9% = 12 483 zł x 0,09 = 1123,47 zł

Zatem miesięczna składka zdrowotna wynosi 1123,47 zł.

Więcej niż jedna działalność gospodarcza a ryczałt ewidencjowany

Zasady obliczania podstawy wymiaru składki w przypadku prowadzenia więcej niż jednej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu określają, że limity przychodów muszą objąć sumę wszystkich przychodów ze wspomnianych działalności.

Składka zdrowotna 2023 – karta podatkowa

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej, która jest opodatkowana w formie karty podatkowej, jest równa kwocie minimalnego wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym. W 2023 r. składka zdrowotna w karcie podatkowej wynosi 314,10 zł od stycznia do czerwca. W drugiej połowie roku składka ta wzrośnie do 324 zł.

Przykład 4.

Właścicielka firmy Zdrowie rozlicza się na podstawie karty podatkowej, zatem podstawa do obliczenia wysokości jego składki zdrowotnej jest równa kwocie minimalnego wynagrodzenia, która w pierwszej połowie 2023 roku wynosi 3490 zł.

Zatem niezależnie od jego dochodów, wysokość składki wyniesie 314,10 zł.

3490 x 9% = 3490 × 0,09 = 314,10 zł

Pozostali przedsiębiorcy a ubezpieczenie zdrowotne

Do omówienia pozostaje rozliczenie składki zdrowotnej osób, których działalność nie jest opodatkowana ani na zasadach ogólnych, ani w formie ryczałtu czy karty podatkowej. Podstawę składki zdrowotnej w przypadku wyżej wymienionych osób, a także w przypadku współpracowników osób prowadzących pozarolniczą działalność, stanowi kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Przykład 5.

W przypadku właściciela firmy Ubezpieczenia za podstawę składki zdrowotnej przyjmuje się wysokość prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, którego prognozowana kwota wynosi 6935 zł.

6935 zł x 9% = 6935 zł x 0,09 = 624,15 zł

Więcej niż jedna działalność a pozostali przedsiębiorcy

W przypadku wyżej wymienionych osób składek na ubezpieczenie zdrowotne nie można zsumować, lecz należy rozliczać je odrębnie dla każdego rodzaju działalności, które mogą przybrać formę: spółki cywilnej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, spółki komandytowej czy spółki partnerskiej.

Na biurku stoi kalendarz i leży ołówek.

Terminy płacenia składki ZUS 2023

Terminy opłacania składek ZUS 2023 nie ulegają zmianie. Zgodnie z przepisami z zeszłego roku wyodrębnia się 3 daty:

  • 5. dzień następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
  • 15. dzień następnego miesiąca – dla płatników składek posiadających osobowość prawną,
  • 20. dzień następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek.

Ubezpieczenie zdrowotne a podatek dochodowy

W podatku dochodowym i ubezpieczeniu zdrowotnym zmienia się niewiele. Od 1 stycznia 2022 roku kwota składki zdrowotnej nie miała wpływu na wysokość zaliczki i podatku dochodowego od osób fizycznych. Składka zdrowotna zostanie odjęta od świadczenia wypłacanego przez ZUS.

Zmiany w sposobie opłacania składek zdrowotnych

Od stycznia 2023 roku nastąpią zmiany dotyczące opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za niektóre grupy ubezpieczonych. Wcześniej składki te były opłacane z budżetu państwa, teraz jednak odchodzi się od tego obowiązku.

W praktyce oznacza to, że te osoby dalej będą w ubezpieczeniu zdrowotnym, jednak nie będzie obowiązku opłacania ich z budżetu państwa. Płatnicy składek za określoną grupę powinny zgłaszać te osoby do ZUS ZZA lub ZUS ZUA. Do tej grupy zalicza się:

  • osoby pobierające rentę na podstawie przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych, wojskowych oraz członków ich rodzin i osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych, eksplozji niewypałów i niewybuchów,
  • żołnierzy pełniących służbę wojskową, terytorialną służbę wojskową, zawodową służbę wojskową w trakcie kształcenia, żołnierzy powołanych do służby w aktywnej rezerwie, żołnierzy pasywnej rezerwy powołanych na ćwiczenia wojskowe i tych pełniących służbę wojskową w sytuacji ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny,
  • dzieci przebywające w placówkach pełniących funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze, opiekuńcze lub w domach pomocy społecznej,
  • uczniów w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
  • bezrobotnych niepobierających zasiłku lub stypendium,
  • niepobierających zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego z przyczyn określonych w art. 27 ust. 1 pkt 3–6 i ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu,
  • studentów i doktorantów,
  • kombatantów i osoby represjonowane niepodlegające ubezpieczeniom społecznym Rzeczpospolitej Polskiej lub tych, którzy nie pobierają emerytury lub renty,
  • działaczy opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych niepodlegające ubezpieczeniom społecznym Rzeczypospolitej Polskiej lub osoby niepobierające renty ani emerytury,
  • cywilne niewidome ofiary działań wojennych,
  • absolwentów odbywających w RP obowiązkowy staż oraz osoby odbywające kursy języka polskiego lub kursy przygotowawcze do podjęcia nauki języka polskiego.
5/5 - (1 opinie)
Zainteresowaliśmy Cię?
Wpisz swój adres e-mail i wypróbuj Kadromierz

14-dniowy darmowy okres próbny. Testujesz plan Premium. Nie wymagamy karty.