Dowiedz się, ile trwa okres wypowiedzenia w zależności od Twojej umowy

Stosunek między pracodawcą a pracownikiem może być na polskim rynku pracy nawiązywany na podstawie różnych rodzajów umów. Dlatego przed złożeniem podpisu na dokumencie warto wiedzieć, jaki okres wypowiedzenia przewidziano dla umowy na czas określony, nieokreślony bądź na okres próbny.

Dział drugi Kodeksu pracy poświęcony jest stosunkowi pracy, w tym sposobom rozwiązania umowy o pracę. Wśród tychże sposobów wyszczególniono m.in. „oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia” (art. 30 KP), któremu dziś przyjrzymy się bliżej. Ten sposób przerwania umowy o pracę przysługuje każdej ze stron – może z niego skorzystać zarówno pracodawca, jak i pracownik.

Czym jest okres wypowiedzenia?

Jest to czas pomiędzy złożeniem oświadczenia woli dotyczącego rozwiązania umowy a faktycznym zakończeniem stosunku pracy. W okresie wypowiedzenia umowy na czas określony lub nieokreślony pracownik nadal ma obowiązek świadczyć pracę, a pracodawca – wypłacić wynagrodzenie.

Okresy wypowiedzenia (ich długość) decydują też o tym, ile dni wolnych pracownik może otrzymać na poszukiwanie pracy.

Dni wolne na poszukiwanie pracy

Jeżeli okres wypowiedzenia umowy o pracę wynosi 2 tygodnie lub 1 miesiąc, pracownik ma do dyspozycji 2 dni robocze wolnego na poszukiwanie pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W przypadku wypowiedzenia 3-miesięcznego wolne są z kolei 3 dni. Trzeba jednak pamiętać, że przysługują one jedynie w sytuacji, gdy inicjatorem wypowiedzenia jest pracodawca. Jeżeli pracownik sam złożył wypowiedzenie umowy o pracę, nie może skorzystać z powyższego wolnego.

Co oznacza okres wypowiedzenia dla pracodawcy?

Okres wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony bądź określony w praktyce często oznacza dla pracodawcy:

• czas, by znaleźć nową osobę na miejsce odchodzącego pracownika;
• okazję, by wykorzystać wiedzę i umiejętności odchodzącego pracownika, by wyszkolił on swojego następcę.

Jeżeli jednak pracodawca uważa, że w okresie wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony lub określony praca danej osoby nie będzie potrzebna, może on zwolnić ją z obowiązku świadczenia tejże pracy. W uzasadnionej potrzebie pracodawca może też na okres wypowiedzenia wyznaczyć odchodzącemu pracownikowi inne obowiązki niż wykonywane przez niego dotychczas.

Jak liczyć okres wypowiedzenia umowy o pracę?

Na liczenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę wpływa przede wszystkim staż pracy. Warto przy tym pamiętać, że jako okres zatrudnienia traktuje się nie tylko dni, w których faktycznie wykonywana była praca, ale też:

• zwolnienia chorobowe;
• urlopy bezpłatne i wychowawcze;
• okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli został on przejęty przez aktualnego pracodawcę lub jeżeli aktualna firma to następca prawny poprzedniej.

Umowa o pracę – okres wypowiedzenia

Zarówno w przypadku umów zawartych na czas określony, jak i na czas nieokreślony, kluczowym czynnikiem jest staż pracy u danego pracodawcy. Okres wypowiedzenia wynosi:

• 2 tygodnie – jeżeli pracownik był zatrudniony przez okres krótszy niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc – jeżeli pracownik był zatrudniony przez okres od 6 miesięcy do 3 lat,
• 3 miesiące – jeżeli pracownik był zatrudniony przez co najmniej 3 lata.

Powyższe zasady obowiązują również wtedy, gdy firma została przejęta przez nowego właściciela lub uległa przekształceniom w okresie pracy danego pracownika, ale pozostaje ona prawnym następcą zakładu, w którym pracownik podejmował zatrudnienie. Warto pamiętać, że okres wypowiedzenia dla umowy na czas określony jest obecnie taki sam, jak dla umowy na czas nieokreślony. Przepis ten obowiązuje od wejścia w życie nowelizacji Kodeksu pracy w lutym 2016 roku.

Przeczytaj także, jak powinna wyglądać umowa o pracę na czas nieokreślony.

Okres wypowiedzenia na okresie próbnym

W przypadku zatrudnienia na okres próbny obowiązują inne zasady niż dla umów zawartych na czas określony bądź nieokreślony. W takiej sytuacji okres wypowiedzenia wynosi:

• 3 dni robocze – jeżeli okres próbny trwa do 2 tygodni,
• 1 tydzień – jeżeli okres próbny trwa dłużej niż 2 tygodnie,
• 2 tygodnie – jeżeli okres próbny trwa pełne 3 miesiące.

Zobacz także, jak zerwać umowę zlecenie.

Wypowiedzenie umowy na czas określony przez pracodawcę z powodu upadłości/likwidacji

W przypadku likwidacji pracodawcy bądź z powodu ogłoszenia upadłości można skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia umowy o pracę (maksymalnie do 1 miesiąca). Wówczas pracownikowi przysługuje odszkodowanie w postaci wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Czas ten wlicza się również do okresu zatrudnienia pracownika. Podobna zasada obowiązuje także w przypadku umowy na czas nieokreślony.

Prawa i obowiązki pracownika w okresie wypowiedzenia

Rozwiązanie umowy o pracę jest obwarowane szeregiem praw i obowiązków, które dotyczą obu stron – zarówno pracodawcy, jak i pracownika. Poniżej przedstawiamy garść informacji, które przydadzą Ci się, gdy rozpoczniesz okres wypowiedzenia umowy o pracę.

Jakie są prawa pracownika w okresie wypowiedzenia?

• Podczas okresu wypowiedzenia pracownik zachowuje jedno z podstawowych praw, a więc prawo do wynagrodzenia.
• Jeżeli jest to wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony, to pracownik ma prawo do poznania przyczyny zaistniałej sytuacji – co oznacza, że pracodawca musi podać powód zwolnienia.
• Zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zawnioskować o wcześniejszy termin rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony.
• Jeżeli wypowiedzenie umowy (na czas nieokreślony lub określony) nastąpi z inicjatywy pracodawcy, pracownikowi przysługują 2 lub 3 dni wolne na poszukiwanie nowej pracy – 2 dni, jeżeli okres wypowiedzenia umowy o pracę wynosi 2 tygodnie lub miesiąc, a 3 dni, jeżeli okres wypowiedzenia to 3 miesiące.
• W niektórych sytuacjach pracownik ma prawo do otrzymania odprawy. Dzieje się tak, jeżeli w okresie 30 dni pracodawca zwalnia większą grupę osób (w zależności od tego, ilu jest zatrudnionych ogółem).
• Jeżeli pracownik przechodzi na emeryturę lub rentę, to należy mu się odprawa z tego tytułu.
• Rozwiązanie umowy o pracę na czas określony, nieokreślony oraz na okres próbny musi skutkować wystawieniem świadectwa pracy. Jedyny wyjątek to sytuacja, gdy po okresie próbnym pracodawca decyduje się zatrudnić pracownika, oferując mu umowę na czas określony.
• Jeżeli dana osoba pracowała w warunkach silnej ekspozycji na czynniki kancerogenne, rozwiązanie umowy o pracę daje jej prawo do zawnioskowania o wykonanie badań okresowych (na koszt danego pracodawcy).

Umowa o pracę i wypowiedzenie – jakie są obowiązki pracownika?

• Podczas okresu wypowiedzenia pracownik musi świadczyć pracę, chyba że zostanie z tego obowiązku zwolniony przez pracodawcę.
• Jeżeli pracownik został zwolniony z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, to nadal musi liczyć się z tym, że pracodawca może go wezwać do wykonania jakiegoś zadania, np. pomocy we wdrożeniu swojego następcy.
• Pracownik powinien podczas okresu wypowiedzenia wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Co więcej, pracodawca ów urlop udziela bez wniosku, a czasami nawet i bez zgody samego zatrudnionego!
• Wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony, określony bądź próbny wiąże się też z koniecznością zwrócenia przedmiotów należących do danego pracodawcy, a więc np. służbowego telefonu, laptopa lub samochodu.