35-godzinny tydzień pracy – czy będzie obowiązywał w Polsce?

W ostatnich miesiącach w Polsce nasiliły się dyskusje na temat skrócenia tygodniowego czasu pracy z obecnych 40 do 35 godzin. Pomysł ten jest inspirowany przykładami z innych krajów, takich jak Francja czy Belgia, które już wdrożyły podobne rozwiązania. Tak duża zmiana może mieć daleko idące konsekwencje dla pracowników, pracodawców i całej gospodarki. W niniejszym artykule przyjrzymy się korzyściom i wyzwaniom, które mogą czekać Polskę, jeśli rząd zdecyduje się na ten odważny krok.

Krótszy tydzień pracy

Polska jest w czołówce najbardziej zapracowanych krajów w Unii Europejskiej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy wymiar czasu pracy wynosi 40 godzin tygodniowo, co oznacza, że pracujemy 8 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu.

Jednak statystycznie Polacy pracują więcej, bo średnio 40,4 godziny tygodniowo. Jest to o 3 godziny dłużej niż średnia krajów Unii Europejskiej i 8 godzin dłużej niż najkrócej pracujący Holendrzy.

W Europie skrócony czas pracy funkcjonuje już w kilku krajach. We Francji zmniejszono tygodniowy wymiar czasu pracy do 35 godzin w 2000 roku, a decyzja, aby skrócić tydzień pracy o jeden dzień, weszła w życie w 2022 roku. Ponadto w Niemczech działa już program pilotażowy 35-godzinnego tygodnia pracy.

Od kiedy krótszy czas pracy w Polsce?

W Polsce nad skróceniem tygodnia pracy debatuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Projekt ustawy zakłada stopniowe skrócenie normy tygodniowego czasu pracy przy zachowaniu dotychczasowej wysokości wynagrodzeń. Celem jest poprawa równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, co ma przyczynić się do lepszego zdrowia pracowników i zapobiegania wypaleniu zawodowemu.

Obecnie projekt ustawy znajduje się na etapie konsultacji. Decyzja o wprowadzeniu 35-godzinnego tygodnia pracy może być jednym z najważniejszych wyzwań legislacyjnych w najbliższych latach. Możliwe, że wprowadzenie tych zmian będzie wiązać się z szerzej zakrojoną reformą Kodeksu pracy.

Jeśli zmiany zostaną wprowadzone, Polska dołączy do grona krajów, które dostosowały system pracy do współczesnych realiów, kładąc nacisk na zdrowie i dobrostan pracowników.

Kogo obowiązuje 35-godzinny tydzień pracy?

Niektóre firmy i instytucje w Polsce skracają tydzień pracy do 35 godzin na zasadach pilotażu, pomimo braku konkretnych regulacji w tej kwestii.

Już w 2024 roku mogliśmy usłyszeć doniesienia o skróceniu czasu pracy w niektórych urzędach. Pierwszym urzędem w Polsce, który skrócił czas pracy urzędników miejskich, jest urząd miasta Leszno, gdzie zmiany wprowadzono 1 lipca.

Innym przykładem jest Włocławek, gdzie w urzędzie miasta od września 2024 roku wprowadzono model zakładający pracę 7 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu.

Co ważne, już na początku zostało podkreślone, że taka organizacja czasu pracy, nie zmieni godzin otwarcia urzędu. Prezydent Włocławka zapewnił, że urząd pozostanie dostępny dla mieszkańców, z możliwością wydłużenia godzin funkcjonowania.

35-godzinny tydzień pracy od 2027?

Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiedziała, że zmiany w Kodeksie pracy zostaną wprowadzone jeszcze w bieżącej kadencji rządu, a więc do 2027 roku. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozważa dwa modele: tradycyjny 35-godzinny tydzień pracy, czyli 7 godzin dziennie przez 5 dni, oraz opcja czterodniowego tygodnia pracy z dłuższymi dniami roboczymi.

Propozycja, aby wymiar czasu pracy zmniejszono z 40 do 35 godzin tygodniowo, wiąże się z koniecznością przeprowadzenia szeroko zakrojonych analiz oraz konsultacji społecznych. Ważne jest uwzględnienie różnic między sektorami gospodarki oraz specyfiki małych i średnich przedsiębiorstw. Ponadto kluczowe będzie opracowanie mechanizmów wsparcia dla firm, które mogą mieć trudności z dostosowaniem się do nowych regulacji.

Korzyści i wady skrócenia czasu pracy

Według Ministerstwa skrócenie tygodnia pracy jest konieczne dla dostosowania prawa do oczekiwań młodej generacji pracowników wchodzących na rynek pracy. Kolejnym argumentem jest konieczność zadbania o większą równowagę pomiędzy pracą a życiem osobistym pracowników. Zwolennicy projektu zwracają uwagę, że jest to krok, który podjęła już część krajów europejskich.

Krytycy projektu obawiają się, że wprowadzenie skróconego czasu pracy może zaszkodzić konkurencyjności polskiej gospodarki na tle innych państw. Według badania Polskiego Instytutu Ekonomicznego dotyczącym skrócenia czasu pracy, że 51 proc. firm uważa, że przejście na 4-dniowy tydzień pracy jest niemożliwe ze względu na specyfikę ich branży.

Jednak zwolennicy projektu wskazują, że zmiany mogą przynieść korzyści długoterminowe, takie jak wyższa produktywność, mniejsze obciążenie systemu ochrony zdrowia oraz poprawa jakości życia pracowników. Ponadto popierający 35-godzinny tydzień pracy wierzą, że rozwój nowych technologii, automatyzacja i robotyzacja procesów pomogą zwiększyć produktywność i efektywność gospodarczą kraju.